Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak guraso bakarreko familiei amatasun eta aitatasun baimenak gehitzea onartzen die. Hala ere, Auzitegi Gorenak izango du azken hitza, aurkaratu egin baita epaia.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak baimena ematen dio ama bati seme-alabak jaiotzeagatik eta zaintzeagatik ematen zaion prestazioaren 8 aste gehigarriak baliatzeko, amatasunagatiko prestazioa agortu ondoren.
Guraso bakarreko familia bat osatzen zuen langileak Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari eskatu zion eskubidea zuela 8 aste gehigarriko baimena hartzeko adingabearen jaiotzagatik eta zaintzagatik, Gizarte Segurantzaren Erakunde Kudeatzaileak, INSSk, beste gurasoari 2019rako ematen ziona. Eskaera ukatu egin zen administrazio bidean, ez zegoelako babestutako egoera bakar batean ere Gizarte Segurantzaren Lege Orokorreko 183. eta 318. artikuluetan xedatutakoaren arabera, eta zegokion demanda aurkeztu zuen Bilboko lan-arloko auzitegien aurrean.
Lehen auzialdian, Bilboko Lan-arloko 5. Epaitegiak ezetsi egin zuen langilearen eskaera, ulertzen baitzuen adingabearen jaiotzagatiko eta zaintzagatiko prestazioa guraso bakoitzaren eskubide besterenezina dela, eta, beraz, horietako bat baino ez badago, ez dagoela beste prestaziorik, eta, beraz, 6/2019 arauaren xedearen beraren arabera, eskubidearen egikaritze bakarreko kasu bat dela eta ez dela diskriminazio elementurik hauteman, guraso bakarreko familiak, gizonezkoa zein emakumezkoa izan, eskubideaz gozatzen baitu, besterentzeko aukerarik gabe.
Epaiaren aurrean, langileak dagokion Erregutze Errekurtsoa aurkeztu zuen. Errekurtso hori, oro har, 6/2019 Errege Lege-dekretutik ondorioztatzen den diskriminazioan oinarritu zen, hau da, 8 asteko prestazioa ezartzen duenean (2019. urtea delako) beste gurasoarentzat seme-alabak jaiotzeagatik eta zaintzeagatik, guraso bakarreko familiei tratu desberdina eskaintzen baitie bi gurasoko familien aurrean: bi gurasoko familiek 24 aste dituzte, 16 amarentzat eta 8 aitarentzat, eta guraso bakarreko familiek, berriz, 16 aste baino ezin dituzte hartu. Era horretara, oinarrizko eskubideak kentzen dizkiete bai genero berdintasunari bai babesik gabe geratzen diren seme-alabei dagokienez.
Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak, 2020ko urriaren 6ko epaian, aintzat hartu zuen langilearen asmoa; izan ere, onuradunari prestazioa ukatzen bazaio, eskatzen duen moduan, urratu egiten da Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioak ematen duen berdintasun eskubidea, eragindako adingabearen arretak, zaintzak eta garapenak murrizketa nabarmena jasango baitute bi gurasoko familia baten baitan dauden beste adingabeen aldean. Adingabea diskriminatzen bada, adingabe izate hutsagatik, gurasoaren egoera zibilagatik edo bere egoeragatik guraso bakarreko seme-alaben taldearentzako zaintza eta arreta aldi bat sartzen dugunean, bi gurasoko familietan ematen den arreta murrizteaz gain, haurraren garapena hausten duen alborapen bat ere sortzen da, gurasotzat hartzen denak denbora gutxiagoz eta inplikazio pertsonal gutxiagorekin artatuko baitu.
Azken batean, Justizia Auzitegi Nagusiak adingabearen babesa baloratzen du; izan ere, bi gurasoko familietan arreta, zaintza eta garapena guraso bakarreko familietan baino handiagoak izango dira egoera babestuak parekatzen ez badira, eta guraso bakar direnei aukera ematen zaie beren bikotekideek edukiko luketen baimenaz gozatzeko, halakorik eduki izan balute edo bi gurasoko familia tradizional bat eratu izan balute.
Epaia ez da irmoa, Fiskaltzak helegitea jarri baitio Auzitegi Gorenean, eta, beraz, Auzitegi Gorenak gaiari buruz erabakitzen duena bete beharko da.
David Erauskin Pérez. Mutualiako Aholkularitza Juridikoko abokatua
