MEK -ak,  medikamentu batek sortu ditzakeen nahigabeko erantzun kaltegarriak dira. Medikamentuak osatu, arindu eta gaixotasunei aurre egiteko badira ere (onura), batzuetan, erreakzio kaltegarriak sor ditzakete (arriskua). Ez ditu mundu guztiak pairatzen eta ez dira berdinak ere. Gertatzen  diren maiztasunaren  eta larritasunaren arabera dira. Orokorrean:

• Erreakzio kaltegarri ohikoenak larritasun gutxiagokoak dira.
• Erreakzio kaltegarri larrienak ez dira ohikoak.

Orokorrean esan genezake arrisku berezia duten kolektiboak badirela: haurrak, agureak eta polimedikatuak.

MEK MOTAK

A motako erreakzioak

A  motako erreakzioak  (“augmented”), ohiko dosi terapeutikoa hartzean esperotako baino eragin farmakologiko handiagoak gertatzen direnean ematen dira. Dosiarekin zerikusirik ez duten erreakzioak izaten dira normalean. Adibideak:

• Hipertentsioarenaurkakomedikamentuekinpresio arterial baxua.
• Insulinarekinhipogluzemia.

Baita ere A motako erreakzioen barne sartzen dira eragin farmakologikoarekin erlazio zuzena ez dutenak (adibidez,aholehorra, eztula, ..tratamentubatzueilotua).

B motako erreakzioak

B motako erreakzioak (“bizarre”) farmakoarengandik espero ez diren erreakzioak dira. Adibideak:

• Penizilinarekin anafilaxia.
• Antibiotikoengatikazalekoerupzioak.

A eta B motako erreakzioen ezaugarriak:

B motako erreakzioak dira farmakologikoki arreta berezia eskatzen dutenak

MAIZTASUNA

Oso maiz: medikamentua hartzen duten 10 pertsonetatik pertsona batengan gutxienez gertatzen  da.

Maiz: medikamentua hartzen duten 100 pertsonetatik pertsona batengan  gutxienez gertatzen da.

Ez oso maiz: medikamentua hartzen duten 1000 pertsonetatik pertsona batengan gutxienez gertatzen da.

Arraroa: medikamentua hartzen duten 10.000 pertsonetatik pertsona batengan  edo gehiagotan gertatzen da.

Oso arraroa: medikamentua hartzen duten 10.000 pertsonetatik pertsona batengan edo gutxiagotan gertatzen da.

Organismoan MEK-ak maiztasun handienean azaltzen diren forma klinikoak, zeinu nahiz sintomak, hauek dira:

• Goragaleak, beherakoak eta larritasun desberdinetako gorakoak.
• Apetitu galera.
• Azal erupzioa (“rash”) , dermatitisa, ekzema
• Ahultasuna, izerdia.
• Ultzerak, odol-ateratzea eta anemia.
• Nahasmena eta beste sintoma neurologikoak
• Arnas hartzeko zailtasunak

Askotan sor daitezkeen baina nabari ez ditugun beste zenbait zeinu, hauek dira:

• Laborategiko frogen emaitzen aldaketak
• Normalak ez diren bihotz taupadak

Medikamentu bakoitzarekin datorren prospektua arretaz irakurri ezazu, gerta daitezkeen erreakzio kaltegarriak ezagutzen badituzu, hauei era hobean egingo diezu aurre.

Medikamentu batek erreakzio kaltegarri bat eragin dizula uste baduzu, arazoa konpontzeko osasun arloko profesional batekin kontsulta egitea garrantzitsua da. Erreakzio kaltegarriak jakinaraziz  medikamentuak hobeto ezagutzen lagunduko dugu, hauek  era seguruagoan erabil ditzagun.

Zuk  zuzenean “Sistema Español de Farmacovigilancia” delakoan erreakzio kaltegarri baten susmoa ezagutarazi dezakezu:  www.notificaram.es

Osasun arloko profesionalei dagokionean: Nork jakinarazi dezake?

Mediku, farmazeutiko, erizain, odontologo eta beste osasun profesionalek, 44/2003 osasun profesionalen antolaketa Legearen arabera.

http://www.aemps.gob.es/vigilancia/medicamentosUsoHumano/SEFV-H/NRA-SEFV-H/notificaSospechas-RAM-profSanitarios.htm#NSRAPS_faqs_p1

MEDIKAMENTU BAT AGINDU DENEAN, LORTZEN DEN ONURA ARRISKU POSIBLEAK BAINO HANDIAGOA DA.