Lokomozio-aparatuko minaren tratamendu ez-inbaditzailea, kontrol ekografikoarekin 

Talka-uhin fokalen tratamenduak energia handiko eta medikuntzaren azken belaunaldiko teknologia aplikatzen du, minaren aurkako terapia fisikoaren bidez. 

Terapia honek aukera ematen du medikuntza birsortzailearen tratamendu ez-inbaditzailea egiteko ekografikoki gidatutako patologiaren fokuan. Prozesu hau talka-uhin fokalak sortzen du lesionatutako eremuan, mekanismo biologiko eta mekanikoak erabiliz lortutako efektu elektromagnetiko baten bidez. 

Gorputzetik kanpoko talka-uhinen terapia metodo berritzailea da lokomozio-aparatuko mina tratatzeko, eta zabal ezarrita dago Mutualiako Birgaitze Zerbitzuetan. Mediku errehabilitatzaileek egin dute gure kliniketan, Donostiako Pakea klinikan, Bilboko Ercilla klinikan eta Gasteizko Goi Ebazpeneko Ospitalean.  

Urte askotako esperientziaren ondoren, ebidentzia zientifikoak frogatu du tratamendu honekin tendoi, lotailu, kapsula, muskulu eta hezurretako aldaketa patologiko jakin batzuk hobetu egin direla, eta mina berariaz desagerrarazi ahal dela. 

Gorputzetik kanpoko talka-uhinen terapiak, terapeuta kualifikatu eta esperimentatuek egiten dutenak -hala nola medikuntza fisikoko eta errehabilitazioko mediku espezialistek egindakoak-, muskulu- eta eskeleto-sisteman mina tratatzeko arrisku eta albo-efekturik gabeko tratamendu-metodoa da neurri handi batean. Helburu horrekin, ISMSTk (International Society for Medical Shockwave Treatment) teknologia hau erabiltzeko duten gaitasuna egiaztatzen die profesionalei. 

Gida ekografikoarekin aplikatuta, eraginkortasun eta balio handiagoa ematen zaio tratamenduaren aplikazio fokalari, energia leku egokian fokalizatzeko aukera ematen baitu. 

Zer dira talka-uhinak? 

Talka-uhinak energia altuko soinu-uhin entzungarriak dira. Talka-uhinak 1980tik erabili dira medikuntzan, giltzurruneko harriak desegiteko. 

Minaren terapian, talka-uhinen energia giza gorputzeko min-guneetara transferitzen da. Han bere efektu sendagarriak gara ditzake.  

Nola funtzionatzen du talka-uhinak? 

Mekano-transdukzio izeneko prozesu baten bidez, talka-uhinen estimulu mekanikoak erantzun biologiko bat sortzen du. 

Zelula-nukleoa aktibatzea lortzen da, eta ehunen birmoldatze-prozesuez arduratzen diren proteinak ekoizten hasten da, hau da, hazkunde-faktoreen ekoizpena estimulatzen da. 

Talka-uhinek angiogenesia aktibatzen dute, odol-hodi berriak sortzen dira. Kolagenoaren ekoizpena handitzen dute, TGF-beta1 eta IGF-I bezalako hazkunde-faktoreetatik abiatuta. Ehunen birmoldaketa oxido nitrikoaren askapenaren eta VEGF hazkuntza-faktorearen bidez ere gauzatzen da. Ikerketek PCNA antigenoaren presentzia erakusten dute, eta horrek zelulak ugaritu direla adierazten du. 

Oso berriak diren beste lan batzuek frogatu ahal izan dute talka-uhinek zelula amen bereizketan eta migrazioan duten eragina. Erantzun biologiko horrek tratatutako ehunetan fibrosia sortzea saihesten du. 

Azken batean, gorputzetik kanpoko talka-uhinak saiatzen dira kaltetutako ehunak bizkorrago sendatzen. 

Zer arazo tratatzen dira gehien?

Ukondoa:

Epikondilitisa (tenislariaren ukondoa): Ukondoaren alboko aldeko tendinopatiak narritadura-egoera mingarria sortzen du muskulu hedatzaileen tendoian, eta horrek eragina du eskumuturraren egonkortzean heldulekuak egitean.

Epitrokleitisa (golf-jokalariaren ukondoa): Mina ukalondoaren erdiko aldean, eskumuturreko eta hatzetako muskulu tolestaileak aktibatzen areagotzen dena.

Belaun-zangoa:

Tendinopatia errotulianoa (jauzilariaren belauna): Tendoi errotulianoaren hanturak mina eragiten du errotularen beheko muturrean. Oro har, minak alde bati bakarrik eragiten dio. Tendinitis errotulianoa sarri agertzen da lasterkariengan.

Orkatila-oina:

Akilesen tendinopatia: Akilesen tendoiko minaren sindromea da, eta batzuetan kaltzifikazioa izaten du. Akilesen tendoiko mina edo akilodinia kroniko bihurtu ohi da eta mugapen funtzionala sortzen du.

Oin-zolako faszitisa: Orpoaren ezproia oinaren behealdeko kaltzifikazio bat da. Oin-zolan oin-zolako fasziaren mina eta hantura egoteak oin-zolako faszitisa du izena, eta ibiltzean orpoa bermatzea ezgaitzen du.

Sorbalda:

Tendinopatia kaltzifikatzaileak: Ohikoa da tendoietan eta tendoi-lotunetan kaltzio-metaketak aurkitzea. Tendoi supraespinosoa da gehien erasaten duena.

Aldaka:

Trokanteritisa: Trokanterrean txertatzen diren tendinopatiek mina eragin ohi dute oinez ibiltzean eta gaueko atsedenaldian bermatzean.

Nola funtzionatzen du talka-uhinen tratamenduak? 

Medikuak elkarrizketa eta miaketa fisiko bat egingo du pazientearen historia mediko zehatza lortzeko, eta tratatu beharreko minaren eremua ekografia bidez lokalizatuko du. Tratamendua behar bezala diagnostikatzea eta adieraztea da terapiaren arrakastaren gakoa.  

Tratatu beharreko eremuan gel bat aplikatzen da larruazalean, gorputzean talka-uhinak aplikatzeko, energiarik galdu gabe. Tratatu beharreko patologiari eta pazientearen tolerantziari egokitutako intentsitateak, maiztasunak eta bulkadak aplikatzen dira. 

Zenbatean behin behar da tratamendua eta zenbat irauten du? 

Tratamendu-saio bakoitzak 10-25 minutu irauten du, koadro klinikoaren arabera. Batez beste, 3 eta 6 saio artean behar dira, patologiaren eta tratatu beharreko pazientearen arabera, eta lesioa kontsulta bakoitzean monitorizatzen da. 

Zer-nolako arrakasta du talka-uhin fokalekin egindako tratamenduak? 

Tratamendua behar bezala adierazi eta aplikatu ondoren, paziente askok adierazten dute ez dutela minik sentitzen, edo askoz min gutxiago sentitzen dutela saio bakar baten edo biren ondotik. Mina hobetzeak funtzionaltasuna eta bizi-kalitatea bueltatzen dizkio pazienteari. 

Agustín Gutiérrez Ruiz  

Mutualian, Medikuntza Fisikoan eta Errehabilitazioan espezialista