Lana azkentzen denean ABEren ondorioz hartu ez diren oporrak eskudirutan konpentsatzea
Epai honetan, oporrak eskudirutan konpentsatzea egokia den ala ez aztertzen da, oporrak hartzeko itundutako epealdian langileak aldi baterako ezintasunean daudenean, eta, haien ohiko lanbiderako ezintasun iraunkor osoa aitortu dietenez, lanera itzultzen ez direnean, une horretan bertan kasuan kasuko zenbatekoaren erreklamaziorako ekintza abian jartzeko preskripzio-epea zenbatzen hasten dela kontuan hartuta.
Aldi baterako ezintasuneko epealdiak eta oporraldiak bat egiten dutenean, aldaroka ibili da jurisprudentzian, eta, azkenean, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren adierazpenaren bidez argitu da egoera. Izan ere, judizioaren aurretik proposatutakoaren ostean, langileen eskubidea da oporrak aldi baterako ezintasunean ez beste epealdi batean hartzea, eta ez dago konpentsazio ekonomikoaren bidez ordezkatzerik, Langileen Estatutuaren 38. artikuluan xedatutakoaren arabera.
Aipatutako epaian, hartu ez diren oporrak eskudirutan konpentsatzeko ezohiko aukera hartzen da kontuan, eta irizpide orokorraren aurkakoa da, bertan inposatu egiten delako langileak oporrak urte naturalean hartzen ez baditu, hurrengo urtekoan hartzeko eskubidea galtzen duela, eta, horrez gain, horren ordezko ordainsaria jasotzeko aukerarik ere ez duela. Izan ere, lan-jardueraren ondorioz sortutako higadura fisiko eta psikologikoa berreskuratzeko asmoz langile guztiek behar besteko atsedena hartzeko duten eskubidearen aurkakoa da.
Salbuespen horretarako, ezinbestekoa izango da lan-harremana bera langileak atsedenerako eskubidea erabiltzeko aukera eduki baino lehen amaitu izana. Halakoetan, badago konpentsazio ekonomikoa lortzerik, hartu ez diren urteko oporren kontzeptuaren arabera.
Beraz, ustezko konpentsazio ekonomikoa eskatzeko ezohiko eskubide hori ez da sortuko harik eta lan-harremana azkendu arte, orduantxe hasiko baita zenbatzen eskubide hori erabiltzeko epea. Hain zuzen ere, Langileen Estatutuaren 59.2. artikuluan zehaztutako urtebeteko epea ekintza bera erabili daitekeen egunetik aurrera hasiko da zenbatzen, epaian bertan azaltzen den kasu zehatzean, langileak ia-ia hiru urte dirauten ABEko zenbait epealdi kateatzen dituelako eta epealdi horietan kontratua bera etenda dagoelako. Hori dela eta, lan-harremana ez da amaituko harik eta ezintasun iraunkor osoa aitortu arte, eta, une horretan, konpentsaziorako ekintza erabiltzeko aukera hasiko da. Dena dela, epearen hasiera ez da urte natural bakoitzaren amaieran zenbatuko, lan-harremana etenda zegoelako, eta ez azkenduta.
María Urizar
Mutualiako Aholkularitza Juridikoa
