Noiz jarriko da indarrean?
Diputatuen kongresuak baliozkotzeko dago, boen argitaratu denetik (2020ko urriaren 13an) 20 egun naturalera.
Zer lan-harreman eta egoeratan aplikatu behar da errege lege-dekretu hau?
Besteren kontura erregularki urrunetik egiten diren lan-harreman guztietan (3 hileko erreferentziazko aldian, lanaldiaren % 30 gutxienez, edo ehuneko proportzional baliokidea, lan-kontratuaren iraupenaren arabera). kontratu txikiagoetan eta praktiketan, prestakuntzan edo ikaskuntzan, gutxienez % 50 presentziala.
Zein dira errege lege-dekretu honetan kontuan hartu beharreko funtsezko kontzeptu eta definizioak?
«Urruneko lana»: Lana antolatzeko edo lan-jarduera egiteko modu bat, zeinean lanaldi osoa edo zati bat langilearen etxean edo langileak aukeratutako tokian egiten den, erregularki.
«Telelana»: Urruneko lan mota bat, zeina nagusiki edo guztiz informatikako, telematikako eta telekomunikazioetako baliabide eta sistemen bidez egiten den.
«Lan presentziala»: Lantokian edo enpresak zehatutako tokian egiten den lana.
Borondatezkoa da? enpresaren eta langilearen arteko akordioa behar da?
Urruneko lanaren akordioa:
- Borondatezkoa izango da langilearentzat eta enpresa enplegatzailearentzat.
- Ezertan eragotzi gabe legeetan edo negoziazio kolektiboan aitortutakoa, enpresak ezingo du horretara behartu, langileen estatutuaren 41. artikuluari jarraikiz (mugigarritasun funtzionala ekonomiaren, teknikaren, antolamenduaren edo ekoizpenaren arloko arrazoiengatik).
- Urrunetik lan egiteko erabakia itzulgarria izango da, hala enpresarentzat nola langilearentzat.
Zer eskubide dituzte urruneko langileek?
- Eskubide berberak, tratu-berdintasuna eta diskriminaziorik eza.
- Prestakuntzarako eta lanbide-sustapenerako eskubidea.
- Jarduera gauzatzeko beharrezkoak diren baliabide, ekipamendu eta tresna guztiak enpresaren eskutik jaso eta mantentzeko eskubidea.
- Zailtasun teknikoak daudenean behar den arreta jasotzeko eskubidea, batez ere telelanaren kasuan.
- Enpresaren eskutik lan-jarduerarekin lotutako ekipamendu, tresna eta baliabideekin lotutako gastuen ordaina jasotzeko eskubidea.
- Zerbitzuak emateko ordutegien malgutasuna, ordutegi erregistroaren barruan.
- Lan-arriskuen prebentziorako eskubidea.
- Intimitaterako eta datuen babeserako eskubidea, baliabide telematikoen erabileran eta egindako lana gailu automatikoen bidez kontrolatzeko orduan.
- Lan-ordutegitik kanpo deskonexio digitalerako eskubidea.
- Talde eskubideak, zentro bereko gainerako langileen eduki eta irismen berarekin.
Zer betebehar espezifiko dituzte urruneko langileek?
Enpresak gai hauei buruz emandako jarraibideak bete behar dituzte:
- Datuen babesa eta informazioaren segurtasuna.
- Ekipamendu eta tresna informatikoen erabilera eta kontserbazioa.
Antolamenduko, zuzendaritzako eta kontroleko zer ahalmen ditu enpresak urruneko lanean?
Langileak laneko bere betebehar eta eginbeharrak betetzen dituela egiaztatzeko zaintzako eta kontroleko neurririk ustez egokienak har ditzake enpresak, baliabide telematikoen erabilera barne, langilearen giza duintasunari zor zaion begirunea zainduz, bai neurriok hartzean zein ezartzekoan ere, kontuan hartuta, halakorik badago, desgaitasunen bat duten langileen benetako gaitasuna.
Zer arautu daiteke enpresako hitzarmen edo akordio kolektiboen bidez?
Lan presentzialetik urruneko lanera eta alderantziz igarotzeko mekanismo eta irizpideak ezar daitezke, bai eta egoera jakin batzuekin lotutako lehentasunak ere, esaterako, honako hauekin lotutakoak:
- Desgaitasunen bat edo arrisku bereziak dituzten pertsonen lan-egonkortasuna,
- Enplegu-aniztasuna edo jarduera-aniztasuna,
- Egoera pertsonal edo familiar jakin batzuk,
- Arau honetan ezarritako lehentasunen antolamendua,
- Eta arautu beharrekotzat jotako gai guztiak.
Rolak betikotzea saihestu behar da, eta kontuan hartu behar da emakumeen eta gizonen arteko erantzunkidetasunaren sustapena, enpresan aplikatu beharreko berdintasun-planaren diagnostikoa eta tratamendua eginda.
Zer gertatuko da 28/2020 errege lege-dekretu hau indarrean sartu aurretik zeuden urruneko lanekin?
- Urruneko zerbitzuen baldintzei buruzko hitzarmen edo akordio kolektiboen bidez aurretiaz araututa zeuden lan-harremanetan 28/2020 errege lege-dekretu hau aplikatuko da hitzarmen horiek indarra galtzen dutenetik edo, iraunaldi bat aurreikusten ez badute, arau hau boen argitaratu denetik urtebete igarotzean, hitzarmenen alderdi sinatzaileek epe luzeago bat berariaz adostu ezean, zeinak ezingo duen 3 urte baino gehiagokoa izan.
- Covid-19aren ondorioz osasun-arloko euste-neurri modura hasitako urruneko lanari, salbuespenez ezarri bada 8/2020 errege lege-dekretuaren 5. artikuluari jarraikiz, edo covid-19aren ondoriozko osasun-arloko euste-neurrien ondorioz ezarri bada, eta neurriok indarrean dauden bitartean, ohiko lan-araudia aplikatuko zaio, eta langileek gastuen ordaina jasotzeko eta behar diren baliabide, ekipamendu, tresna eta kontsumigarriez hornitzeko eskubidea izango dute, betiere.
