Elkarrizketa egin diogu Easo Politeknikoko Mikel Odriozola Larrañagari (Prebentzioko kolaboratzailea eta Higiene Industrialaren irakaslea Laneko Arriskuen Prebentziorako zikloan). Easo Politeknikoa erreferentziazko ikastetxea da Donostian, 140 urteko ibilbidea du pertsonak prestatzen eta Gipuzkoan prestakuntza-zikloetako eskaintzarik zabalena du.
Zer da gaur egun eta nola sortu zen Easo Politeknikoa, zein helbururekin?
Easo Politeknikoa da Gipuzkoan Lanbide Heziketaren arloan dagoen eskaintzarik handiena; 163 irakasle ditu, eta 1.500 ikasle inguru. Profesional teknikariak prestatzeko sortu zen, eta horretan ari da oraindik ere. Hainbeste urtean, tokiz aldatu den bezala, aldatu egin ditu hezkuntza-eskaintza eta profil profesionalaren maila teknologikoa ere.
Nolako zikloak ematen dituzue, eta nolako ikuspegia duzue enpresa eta lan munduan dagoen eskaintza ikusita?
Ikastetxean etengabe egokitzen gara inguruneko beharretara; lehen, industria-arloko zikloak eskaini ohi ziren (mekanizazioa, elektrizitatea, arotzeria…), baina azken urteetan garrantzi handiagoa hartu du sektore soziosanitarioak (ahoaren eta hortz-haginen higienea, erizaintzako zaintza osagarriak, anatomia patologikoa, mendekotasun-egoeran dauden pertsonentzako arreta, osasun-larrialdiak…). Iaz, elikagaien arloko produktuak merkaturatzeko ziklo berria sortu zen, eta datorren ikasturtean gizarteratze-zikloa aterako dugu.
Gaur egun, 22 prestakuntza-ziklo ditugu institutuan, hamar lanbide-familia hartzen dituztenak, hala erdi-mailakoak nola goi-mailakoak, eta D, B eta A ereduetan.
ERDI-MAILA:
- Elikadura-produktuak merkaturatzea
- Instalazioa eta altzari-hornikuntza
- Arotzeria eta altzarigintza
- Instalazio elektriko eta automatikoak
- Mekanizazioa
- Mendekotasun-egoeran dauden pertsonei arreta
- Osasun-larrialdiak
- Natura-inguruneko eta aisialdiko gidari-lanak
- Eritzaintzako zaintza osagarriak
GOI-MAILA
- Gizarte- eta kirol-animazioa eta -irakaskuntza
- Egokitze fisikoa
- Anatomia patologikoa eta zitodiagnosia
- Ahoaren eta hortz-haginen higienea
- Eraikuntza-proiektuak
- Haur-hezkuntza
- Fabrikazio mekanikoko produkzioa programatzea
- Fabrikazio mekanikoko diseinua
- Arrisku profesionalen prebentzioa
- Ingurumen-hezkuntza eta-kontrola
- Automatizazioa eta robotika industriala
- Diseinua eta altzari-hornikuntza
- Gizarteratzea
ESPEZIALIZAZIO-IKASTAROAK:
- Zibersegurtasuna eragiketa-teknologien ingurunean
- Zelula-kultiboak
Nola txertatzen dira segurtasuna eta osasuna ikastetxean?
Ikastetxeak, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren parte denez gero, Prebentzio Zerbitzu Propioa du. Horretaz gainera, prebentzioko kolaboratzailearen figura dago ikastetxean, PZPari laguntzen diona neurriak jartzen eta zaintza egiten.
Prebentzio-ziklokook ardura hori hartu nahi izan genuen, zeregin horretan are gehiago inplikatzeko gure zikloko irakasle eta ikasleak.
Bestalde, zuzendaritzak kudeaketa sistema integratu bat jarri du ikastetxearen barne-jarduerarako. Hortaz, tailerretako, obretako, mantenimenduko eta abarretako arduradun guztiek beti dakite zein diren LAP betebeharrak, eta prebentziorako kolaboratzailearen eta sail bakoitzeko arduradunaren laguntza dute. Era berean, eskolak ematean zehar-ardatz gisa txertatu da LAPa.
Horretaz gainera, ikastetxean oso argi dugu gizartea eraldatzeko elementu bat garela, eta ezin gaitezkeela konformatu legeak eta merkatuak LAP arloan dakartzaten eskakizunekin; areago jo behar dugu, eta gure ikasleek enpresetako prebentzioaren kultura aldatzen lagundu behar dute.
“Prebentzioaren Astea” antolatzen duzue urtero. Nolako jarduerak izaten dira, eta nola lortzen duzue irakasleak zein ikasleak horretan inplikatzea?
Easo Politeknikoaren prebentzioaren astea nolakoa den ulertzeko, irakaskuntzan eta ikaskuntzan gertatzen ari den metodo-aldaketari erreparatu behar diogu. Proaktibotasuna, autonomia, ekintzailetza eta kooperazioa bilatzen ditugu, ikaskuntza kolaboratibo eta praktiko baten bitartez. Hori dela eta, LAPeko ikasleek askotariko ebaluazioak egiten dituzte: soinu-higienea, arotzeriako hautsa, sailetako ergonomia, makinaria-ikuskapenak… Eta ebaluazio horiek ikastetxearen barne-ikuskapenetan integratuta daude.
“Prebentzioaren astea” prebentzioko ikasleentzako erronka gisa planteatu dugu; ikastetxeko ikasle-irakasleei kultura prebentiboa sortzeko helburua planteatzen zaie. Ikasleek ideia eta jarduera berriak proposatzen dituzte urtero, eta horiek, gainera, ikastetxeak proposatutakoekin osatzen ditugu…
Ziklo gisa, Mutualiaren LAPeko argazki-erakusketaz baliatu gara, baita SILFren (Siderurgia Integraleko Langileen Fundazioa) ADI proiektuaz ere. Azken hori oso interesgarria da laneko istripuak edo lanbideko gaixotasunak izan dituztenen bizipenak ikasgeletara ekartzeko.
Ikasleek sormen handia erakutsi dute ikasturtez ikasturte, eta mota askotako jarduerak antolatu dituzte: istripuak izan dituzten biktimen hitzaldiak, sindikatuenak, zumba-tailerrak aisialdian, luzaketak eta posturaren higienea lan sedentarioetarako, exoeskeletoen erabilera, jateko ohiturak, lanean droga kontsumitzearen arriskuaz sentsibilizatzea, istripuen ikerketarako scape room-a, laneko istripuek eragindako desgaitasunen simulazioa, LAPa lan-eskubidea dela aldarrikatzeko antzerkia, eta abar.
Gainera, prebentzioari buruzko ezagutza-lehiaketa bat antolatzen dute; Easo Politeknikoko lehen mailako ikasle guztiek parte hartzen dute horretan, eta lanbide bakoitzaren arriskuei egokitutako galderak egiten dira.
Hitzaldiak edo jarduerak aukeratzen dira, zikloak gaiaren egokitasunaren arabera inplikatzeko; hala, lehen mailako 500 ikasle inguruk parte hartzen dute jardueraren batean edo bestean.
Pandemia izan dugun azken urte honetan, nola egokitu da ikastetxea murrizketetara? Nola bete dituzue prebentzio-neurriak?
Martxoan, alarma-egoeran eta gure gizartean aurrez ikusi gabe konfinamendua genuela, berehala egokitu ginen pandemia-egoerara, eta online prestakuntza eman genuen, ez-presentziala, bermeduna eta kalitatezkoa
Gu prebentzio-astean harrapatu gintuen hain zuzen ere, eta webgune bihurtu genuen aste hori, askotariko hitzaldi, hizketaldi eta tutorialekin, zeinak ondoren zikloetara bideratu baikenituen. Makina gehien erabiltzen duten zikloek (mekanika, arotzeria…) zailtasun handiagoak izan zituzten.
Ikasturte honetan, Eusko Jaurlaritzak adierazitako protokoloak ezarri ditugu. Zenbait ziklok, jendetsuenek, eredu erdi-presentziala erabili behar izan dute, behar adina leku ez zegoelako, eta egun batzuetan hotza pasatu dugu gelak aireztatzeko leihoak irekita genituelako, baina, egia esateko, ikastetxean oso kutsatze gutxi egon da. Hala ere, ikastetxea gizartearen ispilu izan da uneoro COVIDak eragindako egoerari dagokionez, eta kutsatu-kopurua handiagoa izan da gizartean kasuak igo ahala. Batzuetan intzidentzia handitu egin da ikastetxeko ikasleetan eta langileetan , eta gizartean kopuruek behera egin ahala apaldu dira ikastetxean ere. Aipatzekoa da ikasturte osoan ikasgela bakarra egon dela konfinatuta.
Nolakoa da lanbide-heziketaren etorkizuna, zein dira Easo Politeknikoaren erronkak?
Lanbide Heziketa eraldatzeko prozesu batean ari da, lan-merkatua bezala. Inbertsio handiak egiten ari da digitalizazioan, berrikuntza teknologiko eta metodologikoan, eta abar. Ikastaro espezializatu aurreratuak jarriko dira, eta hala berean zatikako eskaintzen aldeko apustua egingo du gaitasun osagarri jakinak nahi dituzten langileentzat eta profesionalentzat. Easo Politeknikoa aitzindaria da horretan guztian, eta hala izaten jarraitu nahi dugu.
