Hilabetea: uztaila 2023

Ostalaritzaren sektorean, lana areagotu egiten da udan, ordutegiak luzatu egiten dira, eta barruan eta kanpoan lan egiten da— eta kanpoan, batzuetan, tenperatura alderdi negatiboa izan daiteke—. Nekea hobeto jasaten eta egoera fisiko ona izaten lagundu diezazuketen iradokizun batzuk emango dizkizugu.

Langile guztiek hartu beharko lituzkete kontuan:

• Atseden egokia: Gauero behar adina lo egin, gorputza bere onera etor dadin. Lo egokia funtsezkoa da energia handia izateko eta errendimendu ona izateko.
• Elikadura egokia: Saiatu dieta osasungarri eta orekatua izaten. Jan elikagai nutrientetan aberatsak, hala nola frutak, barazkiak, gantz gutxiko proteinak eta osoko aleak. Saihestu janari lasterrak eta elikagai prozesatuak, ondorio txarrak izan baititzakete zure energia-mailan.
• Hidratatu: Egunean zehar behar adina ur edatea ezinbestekoa da jarduera-maila mantentzeko eta ez deshidratatzeko. Gomendagarria da ur-botila bat izatea beti eskura, lanaldian ondo hidratatzeko.
• Jarduera positiboa izatea eta arreta alderdi atseginetan jartzea. Garaipenak ospatzea.

Lanaldian mugimendu fisikoa egiten da, baina gomendagarria da lanalditik kanpo bestelako jarduera batzuk ere egitea: paseo bat izan daiteke, edo atsegina eta suspergarria egiten zaizun beste edozein jarduera. Horrekin, gorputza sendotzen eta energia-mailak areagotzen laguntzen diogu gorputzari.

Malgutasuna ez galtzeko eta lesioak saihesteko, luzaketak egin ditzakegu lanaldiaren hasieran, amaieran edo lanaldian zehar. Hau da, zure lanaldiko atsedenaldiak aprobetxatuz, etenaldi erregularrak egin ditzakezu erlaxatzeko eta energia berreskuratzeko. Luzaketak lagungarriak dira, halaber, tentsioan dauden muskuluak erlaxatzen laguntzeko eta neke-sentsazioa arintzeko. Nahikoa da etenaldi labur batekin; 2 ariketa egiten badituzu, energia-maila konstantea edukitzen lagunduko dizu.

Geldialdi aktibo batzuk emango ditugu jarduera hauetarako:

• Barrako zerbitzariak
• Jangelako zerbitzariak
• Sukaldeko langileak

Zure jarduerarako errutina oso bat nahi baduzu, zure arriskuak kontuan hartzen dituena, jarri harremanetan prebentzio-aholkularitzarekin.

Zer exoeskeleto behar dute nire langileek? InteX zerbitzua TECNALIAren ekimen berritzaile bat da, exoeskeletoak modu egokian eskuratzeko sortua.

“Exoeskeletoen teknologia lagungarri izan daitekeen lanpostuetan nahasmendu muskuloeskeletikoengatiko bajak izaten dituzten enpresa eta langileei lagundu nahi diegu”, azaldu du Leire Martínez TECNALIAko ikertzaileak. Hori da zerbitzu berriaren helburua. Zerbitzuari esker, lanpostua azter daiteke, eta lanpostu horretan funtziona dezaketen exoeskeletoak identifika eta ebalua daitezke, bai lantegian, bai laborategian, ingurune erreala zehaztasunez simulatzen duten lan-mahai sentsorizatuen bidez.

“Emaitza gisa lortuko dugun azterketak aukera emango digu exoeskeletoak lanpostuan duen eragina neurtzeko, muskuluei, efizientziari, mugimendu-tarteari eta beste faktore batzuei dagokienez. Lanpostuan exoeskeleto bat erabiltzeak duen inpaktuaren ebaluazio oso bat” izango dela adierazi du adituak.

Nola jakin dezakezu zerbitzua zure enpresarako baliagarria den?

Funtsezko hiru alderdi daude. Baldin eta gaur egun:

• Nahasmendu muskuloeskeletikoak eta haiei lotutako bajak kezka-iturri badira zuen enpresan.
• Berritzaile izan nahi baduzue laneko arriskuen prebentzioan.
• Zuen langileen bizi-kalitatea hobetu nahi baduzue.

Enpresa asko daude egoera horretan, eta beren ekoizpen-prozesuan exoeskeletoak txertatzea planteatu dute; batzuek dagoeneko probatu dituzte. Hala ere, batzuetan ez da izaten lanpostuetan duten efikaziaren berri izateko edo hura konparatzeko aukera ematen duen datu objektiborik.

Enpresei lanpostuak aztertzen laguntzen die TECNALIAren ekimenak. Langilearen datuak jasotzen dira, exoeskeletoarekin eta hura gabe aritzen den artean. Hala, exoeskeletoak lanean duen edo izan dezakeen eraginari buruzko datu objektiboak lortzen dira, muskulu-inpaktuari, funtzionaltasunari eta efizientziari dagokienez.

Onurak eta zailtasunak kuantifikatzen dira azterketa horretan; zerbitzu osatu bat da, eta gainera barne hartuko da hurrengo BDIH Konexio laguntzetan (2022an, zerbitzuaren % 80 ordaindu zuen finantziazio-programa horrek).

Zalantzarik gabe, exoeskeletoak gero eta gehiago erabiltzen dira industriaren munduan, eta eskaintzak gora egin du azken urteetan. Horregatik, gero eta zailagoa da langileen beharretara ondoen egokitzen dena hautatzea. Behin edo behin zure buruari galdetu badiozu zure enpresak zer exoeskeleto behar duen eta zer onura eta eragozpen edo zailtasun izan ditzakeen, ekimen berri hau baliagarria izan dakizuke.

Jende askok bizikleta aukeratzen du bide publikoetan ibiltzeko garraiobide gisa. Merkea, erosoa eta osasungarria da, eta, txikia denez, erraz garraia daiteke. Azken ezaugarri hori dela eta, bizikleta da gainerako erabiltzaileek gutxien ikusten dituzten eta, beraz, ahulen diren garraiobideetako bat.

Logikoa denez, uda iristean, eta Frantziako Tourra gure errepideetan arrakastaz igaro ondoren, gora egingo du egun hauetan bizikletaren erabilerak. Horregatik, egoki baino egokiagoa da mota horretako ibilgailuei buruzko zirkulazio-arauak berrikustea. Arau horiek berebiziko garrantzia dute txirrindularientzat eta bide publikoaren gainerako erabiltzaileentzat.

1. Telefono mugikorra, EZ. Erabat debekatuta dago telefono mugikorra erabiltzea bizikleta gidatzen ari garenean. Debekatuta daude, era berean, soinu-hargailu edo -erreproduzitzaileei konektatutako entzungailuak. Entzungailuek entzuteko gaitasuna mugatzen dute, eta arreta galaraz dezakete.
2. Galgatuko dugula ohartaraztea. Txirrindulariak honela ohartaraz dezake bat-batean galgatuko duela: besoa gora eta behera mugituz, txandaka, mugimendu labur eta azkarrekin. Seinalea gomendagarria da atzetik jotzea saihesteko, baina ez da derrigorrekoa inoiz, eskulekua askatzea eskatzen baitu oso erreakzio azkar batean.
3. Bidegorritik. Segurtasunagatik, gomendagarria da hirian eta errepidean bidegorrietatik zirkulatzea beti, seinaleren batek behartzen gaituenean izan ezik.
4. Alkohol-tasa. Txirrindulariei ere eragiten die gidarientzako alkoholemia-tasa maximo orokorrak (0,5 g/l alkohol odolean, edo 0,25 mg/l botatako arnasan). Era berean, gainerako gidariek bezala, derrigor egin behar dute alkoholemia-testa, agenteren batek hala eskatuz gero. Izan dezagun gogoan 0,0 dela alkohol-tasa seguru bakarra.
5. 7 urte arteko bidaiari bat. Bizikletetan, 7 urtera arteko bidaiari bat baino ezin da eraman, eserleku gehigarri homologatu batean, betiere gidaria adin nagusikoa bada.
6. Argiak erabiltzea. Gauez ibiltzean edo azpiko pasagune edo tuneletan zirkulatzen dutenean, txirrindulariek argiak piztuta eraman behar dituzte, aurrekoak zein atzekoak, haiek berek ikusteko eta gainerakoek haiek ikus ditzaten.
7. Lehentasuna eman oinezkoei. Txirrindulariek ere utzi behar diete pasatzen oinezkoei, bai behar bezala seinaleztatutako oinezkoentzako pasaguneetan, bai beste bide batean sartzeko biratzen ari direnean eta oinezkoak zeharkatzen ari direnean, nahiz eta haientzako pasabiderik ez egon.
8. Pasatzeko lehentasuna. Txirrindulariek pasatzeko lehentasuna dute, ibilgailu motordunen aldean, hauetan zirkulatzean: bidegorriak, txirrindularientzako pasabideak eta behar bezala seinaleztatutako bazterbideak. Gainerako egoeretan, beste erabiltzaile batzuen lehentasunak errespetatu behar dituzte, arauek eta seinaleek ezartzen dutenari jarraituz.
9. Taldeak biribilguneetan. Txirrindulariek, taldean doazenean, lehentasuna dute –guztiek, lehenengotik azkenekora– biribilguneetan eta gainerako bidegurutzeetan, lehenengo txirrindularia bertan sartu den unetik.
10. Abiatzea. Abiatu aurretik, txirrindulari guztiek –gainerako gidariek bezala– begiratu egin behar diote sartzekoak diren bideari, egiaztatu ez dabilela hurbil beste ibilgailurik edo urrunegi daudela abiatzean arriskurik izateko, eta maniobra seinaleztatu behar dute.
11. Seinaleak errespetatzea. Seinaleak, semaforoetakoak zein bertikalak (stop, pasatzen utzi, abiadura mugatua…), gidari guztientzat dira, txirrindularientzat ere bai.
12. Maniobrak seinaleztatzea. Zirkulazioan sartzea ez ezik, beste maniobra batzuk ere seinaleztatu behar dira bizikletan, hala nola biratzea, noranzkoa aldatzea eta erreia aldatzea. Seinaleak eskuineko besoarekin egin daitezke, sorbaldaren altuerara horizontalki luzatuz, edo ezkerrekoarekin, angeluan tolestuz.

Arau orokor horietaz gain, beste arau zehatzago batzuk ere aplikatzen zaizkio ibilgailu-mota horri:

Herriguneetako bideetan:

13. Kaskoa. Denentzat da gomendagarria, baina 16 urtetik beherakoentzat baino ez da derrigorrezkoa.
14. Oinezkoen pasabideak eta txirrindularien pasabideak. Bizikletek txirrindularientzako pasabideetan baino ez dute lehentasuna; oinezkoentzako pasabideetan, ordea, inoiz ez, nahiz eta askok oraindik hala dela pentsatu. Errepidea oinezkoentzako pasabide batetik zeharkatzeko, bizikletatik jaitsi, eta oinez gurutzatu behar dugu.
15. Espaloitik, EZ. Debekatuta dago espaloietatik eta oinezkoentzako edozein gunetatik zirkulatzea, salbu eta erabilera partekaturako seinaleztatuta badaude.
16. Eskuinetik. Bidegorririk ez badago (kasu horretan, bertatik zirkulatu beharko lukete), galtzadaren eskuineko ertzetik hurbil zirkulatuko dute bizikletek, eta segurtasun-tartea utziko dute zintarritik edo aparkatutako ibilgailuetatik. Eta taldean badoaz, gehienez ere biko zutabeetan zirkulatu ahal izango dute.

Herriguneetatik kanpoko errepideetan:

17. Islatzaileak. Argiak piztea nahitaezkoa denean, jantzi islatzaile bat ere eraman beharko dute soinean, gainerako gidariek 150 metrora bereiz ditzaten.
18. Kaskoa. Herriguneetatik kanpoko errepideetan, nahitaezkoa da kasko homologatua erabiltzea, hiru kasutan izan ezik: igoera luzeetan, muturreko beroa egiten duenean edo arrazoi medikoengatik.
19. Bazterbidetik. Bideak ez badu behartzen haientzako nahitaezko errei bat erabiltzera, eskuineko bazterbidetik zirkulatuko dute, halakorik badago; jaitsiera luzeetan baino ezin izango dute utzi, betiere horretarako segurtasun-baldintzak badaude.
20. Paraleloan. Txirrindulariek ezin dute tropelean zirkulatu bide publikoetan. Bai, ordea, paraleloan edo biko lerroetan; dena den, hala badoaz, ikuspenik gabeko tarteetara iristean edo aglomerazioak sortzen direnean, ilaran jarri beharko dute.

Trafiko Zuzendaritza Nagusiak emandako 20 aholku horietan ikus dezakegunez, bizikleta baten gainean jartzean ibilgailu-gidari bihurtzen gara,eta, horregatik, eragiten diguten arauak ezagutu behar ditugu, guztiontzat seguruagoa den modu batean gidatu ahal izateko.