2024ko urriaren 1etik aurrera Mutualiako langileen egiaztapena bi urratsetan ezarriko dugula Langileentzako APPan. Segurtasun-metodo berri hau erabiltzea erraza da, eta zure datu pertsonalak hobeto babestea du helburu.
Zure kontuan arazorik gabe sar zaitezkeela ziurtatzeko zure harremanetarako datuak egiaztatuta eta eguneratuta egon behar dira; batez ere, zure helbide elektronikoa eta telefono-zenbakia.
Datuak egiaztatu
“Nire datuak” atalean sartu eta “zure datu pertsonalak” blokean, telefono mugikorreko eta posta elektronikoko datuak egiaztatu ahal izango dituzu.
Autentifikazio bikoitzak nola funtzionatuko du
Bi urratseko egiaztapena segurtasun-kode bat bidaliz egingo da, SMS bidez.
Zure laguntza eskertzen dugu eta hemen gaude sor daitekeen edozein zalantza edo eragozpenekin laguntzeko.
Urtero, irailaren 29an, Bihotzaren Nazioarteko Eguna ospatzen da. Egitasmo horrek kontzientziatzea eta informatzea du helburu, bizi-ohitura osasuntsuak hartzearen inguruan, gaixotasun kardiobaskularrei aurre egiteko neurri prebentibo gisa.
ARRISKU-FAKTORE NAGUSIAK
Presio arterial altua
Elikadura
Kolesterola
Tabakoa
Obesitatea
Sedentarismoa
Bizimoduan aldaketa txikiak eginez, hala nola dieta orekatua izatea, kirola erregularki egitea eta tabakoa uztea, nabarmen murriztu daiteke gaixotasun kardiobaskularrak izateko aukera.
MutualiaON PROGRAMA!
Mutualiak lanean jarraitzen du enpresetan ohitura osasungarriak ezartzeko, prebentzio-neurririk onenarekin: MutualiaOn! enpresa osasuntsuareneredua .
Pertsonen osasuna modu partekatuan kudeatzean oinarritzen da MutualiaON! eredua. Haren bidez, Mutualiak, enpresek eta langileek helburu komun bat erdietsi nahi dute, zeina ez baita soilik kalte eta gaixotasunik ez izatea: langile guztien osasun eta ongizate fisikoa, mentala eta soziala hobetu nahi ditugu.
Mutualiak Educator programa ere badu. Helburu batekin sortu da: enpresei eta langileei jakintza sanitarioa eta higieniko-sanitarioa transmititzea, lan-istripu bat gertatuz gero zer egin jakin dezaten. Horrela, geldialdi kardiorrespiratorioa ikusiz gero, esku-hartze egoki eta azkar batek pertsona baten bizia salba dezake. Beraz, funtsezkoa da ezagutzea bihotz-biriketako bizkortze-teknikak; izan ere, pasatzen den minutu bakoitzeko, %10 jaisten da bizirik irauteko aukera.
2024eko irailaren 30ean Azkoitiako Zentroa berriro irikitzen dugula.
Ordutegia: 8:00 – 15:30
Telefonoa: 943853242
Helbidea: Anaitasuna plaza, 3
Mutualian, zerbitzu bikaina, gizatiarra eta hurbilekoa ematearen alde egiten jarraitzen dugu, bai gure enpresa elkartu guztiei bai babesten ditugun pertsona guztiei.
Aramendi doktorea kiroleko medikuntzako espezialista da Mutualiaren Pakea Klinikan. Haren arabera, ariketa fisikoa oso garrantzitsua da zenbait gaixotasun saihesteko eta tratatzeko oinarrizko tresna terapeutiko gisa, eta eragin handia du heriotza-tasan. “Ariketa sendabidea da” kontzeptua American College of Sports Medicinek sustatu du, eta medikuek pazienteei ariketa gehiago egiteko agindu behar lieketela bultzatzen du. Hori guztia ebidentzia zientifikoan oinarrituta dago; ikerketa ugariren arabera (besteak beste, British Medical Journal aldizkarian argitaratutakoa), gutxienez gaixotasun koronarioan, iktusean, bihotzeko gutxiegitasunean eta diabetesaren prebentzioan, ariketak heriotza-tasa txikitzen du, eta gaixotasun horiek tratatzeko erabiltzen diren botiken kopurua murriztu ere bai.
Ebidentzia zientifikoa
Ariketak onura egiaztatuak ditu 26 gaixotasun kronikotan, hala nola asaldura muskuloeskeletikoak, minbizia, gaixotasun neurologikoak eta kardiobaskularrak. Ariketak benetako “polipilula” gisa jokatzen du, osasun mentalean ere efektu positiboak baititu, eta depresioaren, antsietatearen, estresaren eta eskizofreniaren sintomak arintzen baititu. Zenbait ikerketak adierazten dute depresioan ariketa fisikoaren efektua ohiko antidepresiboena bezain garrantzitsua dela.
Nola eragiten du ariketa fisikoak gure gorputzean eta adimenean?
Muskulua gure mugimenduen eragilea da, eta, horrez gain, benetako organo hormonal gisa jokatzen du, eta miokina izeneko dozenaka substantzia jariatzen ditu. Substantzia horiek askotariko efektu onuragarriak dituzte organismoan; esaterako, hantura murriztea, zirkulazioa hobetzea eta zelulek oxigenoa hobeto erabiltzea. Besteak beste, horrexegatik ditu ariketak efektu onuragarriak hainbeste gaixotasunetan.
Ariketa tratamendu medikoan integratzea
Atseden hartzea beti izan da gaixotasunen bat duten pazienteentzako gomendio nagusia. Hala ere, gaur egun, badakigu aktibo egotea funtsezkoa dela bizkorrago eta modu eraginkorragoan sendatzeko. Ariketa fisikoak onura asko izan ditzake: gaixotasunak saihesten laguntzeaz gain, tratamendu medikoen eraginkortasuna hobetu eta albo-ondorioak murriztu ere egiten ditu.
Ariketa-errezeta: 150+2
Proposatutako “150+2” errezetan, astean gutxienez 150 minutuz erresistentzia ertaineko ariketa egin behar da (adibidez, oinez ibiltzea edo bizikletan ibiltzea), eta beste 2 egunetan, indar-entrenamendua.
Nahiz eta indar-entrenamendua beti gizonei lotuta egon den, frogatu da erregulartasunez halako entrenamendua egiten duten emakumeei sintoma fisikoak arintzen zaizkiela (esaterako, mina, sentsibilitatea, bularreko mina eta idorreria), baita sintoma psikologikoak ere (adibidez, antsietatea, depresioa eta hilekoaren aurreko suminkortasuna). Gainera, zenbait ikerketa zientifikoren arabera, indar-entrenamenduak efektu analgesikoa du: zoriontasun-sentsazioa hobetzen du, eta osasun mentala babesten du.
Ariketa fisikoa pertsona bakoitzaren egoerara egokitu behar da, baina erregulartasunez egitea funtsezkoa da osasuna eta bizi-kalitatea hobetzeko, baita gaixo egotean ere. Aramendi doktorearen hitzetan, “benetako pilula” da, eta denok sartu behar genuke gure eguneroko bizitzan, modu osasungarriago eta osoagoan bizitzeko.
Deskarbonizazioaren aldeko Europako Fundazioak (ECO2F) “DESKARBONIZAZIOAREKIN KONPROMETITUTAKO ERAKUNDEA – ECO2 AGREED 2030” Europako zigilua eman dio Mutualiari. Mutualiak gizartea deskarbonizatzeko duen konpromisoa (eta, beraz, klima-aldaketaren inpaktua murrizteko konpromisoa) aintzatesten du zigilu horrek.
Irismenen azterketa
Inbentarioan BEG hauek hartu dira kontuan, ISO 14064-1:2018 arauaren C eranskinarekin bat etorriz: CO2, CH4, N2O, PFC, HFC eta SF6.
BEGen zuzeneko emisioen (1. kategoria) eta BEGen zeharkako emisioen (2. kategoriatik 6.era) 1+2+3 irismenarekin egin da inbentarioa.
1. KATEGORIA BEG-EN ZUZENEKO EMISIOAK
Zuzeneko emisioen iturri hauek hartu dira aintzat:
•Erakundeak alokairuan edo rentingean dituen ibilgailuen flotatik eratorritako emisio mugikorrak.
•Erakundearen egoitzan erabilitako galdaretatik eratorritako emisio finkoak.
•Klimatizazio-sistemetatik ihes egindako gas fluoratuen emisioak.
•Gas anestesikoetatik eratorritako emisioak.
2. KATEGORIA ENERGIA INPORTATUAK ERAGINDAKO BEG-EN ZEHARKAKO EMISIOAK
Energiak eragindako zeharkako emisioen iturri hauek hartu dira aintzat:
•Sareko energia (prozesuak, biltegiak, hozkailu industrialak eta bulegoak elikatzeko erabilia).
3. KATEGORIA GARRAIOAK ERAGINDAKO EMISIOAK
Garraioak eragindako zeharkako emisioen iturri hauek hartu dira aintzat:
•Ondasunak uretan gora garraiatzeak eta banatzeak eragindako emisioak.
•Enplegatuen eguneroko joan-etorriek eragindako emisioak (barne dela telelana)
•Negozio-bidaiek eragindako emisioak.
4. KATEGORIA MUTUALIAK ERABILTZEN DITUEN PRODUKTUEK ERAGINDAKO EMISIOAK
Erakundeak erosten dituen ondasunen ondoriozko emisioak. MUTUALIAk egiten dituen jarduerak direla eta, ez da zenbatu kategoria horretako emisiorik.
Erakundeak erabiltzen dituen zerbitzuen ondoriozko emisioak.
Garraioak eragindako zeharkako emisioen iturri hauek hartu dira aintzat:
•Jardueran sortutako hondakinek sortutako emisioak.
•Zerbitzuak erabiltzean sortutako emisioak.
MUTUALIAren karbono-aztarna kalkulatzeko garaian, ez dira kontuan hartu 5. eta 6. kategoriak, ez baitira esanguratsuak aztertutako erakundearen jardueran.
Hauek izan ziren oinarri-urteko emisioak: 9.165,12 t CO2e.
Europako zigilua eman aurretik, fundazioko lantalde teknikoak dagokion ebaluazioa egin du, eta positiboki baloratu du karbono-aztarnaren neurketa (ISO 14064 arauaren arabera), eta, halaber, positiboki ebaluatu da berotegi-efektuko gasen (BEG) emisioak murrizteko planaren abiaraztea; karbono-neutraltasuna lortzea da plan horren helburua.
1951ko irailaren 23an Gorren Munduko Federazioa sortu zen, eta 1958ko irailaren 23an hasi zen Zeinu Hizkuntzaren Nazioarteko lehen Eguna ospatzen.
Gaur egun, 68 urte geroago, zeinu-hizkuntzek mundu osoko gorren komunitatearen nortasunean eta kultura-aniztasunean funtsezko elementu gisa duten garrantzia agerian uzteko borrokan jarraitzen dugu.
Gorren Munduko Federazioaren arabera: “Munduan 70 milioi pertsona gor inguru daude, eta horietatik % 80 baino gehiago garapen bidean dauden herrialdeetan bizi dira, eta 300 zeinu-hizkuntza baino gehiagotan komunikatzen dira. Hizkuntza horiek hitz egiten den beste edozein hizkuntza bezain naturalak eta osoak dira, eta haien babesa eta sustapena funtsezkoak dira giza eskubideak eta gorren komunitatearen garapen iraunkorra bermatzeko.”
Ez da ahaztu behar 2008an, Desgaitasuna duten Pertsonen Eskubideei buruzko Konbentzioan, zeinu-hizkuntzen estatusa onartu zela hitz egiten diren hizkuntzekin parekatuz, eta Estatuak behartu egiten dituela haien ikaskuntza erraztera eta gorren komunitatearen hizkuntza-identitatea sustatzera.
Mutualian, urteak daramatzagu eskubide horrekin konprometituta, eta ZEINUKA taldearen helburua da gure instalazioak bisitatzen dituzten pertsona gorrak beren hizkuntzan artatzeko aukera izatea, arlo guztietan zeinu-hizkuntzan ezagutzak dituzten pertsona erreferenteei esker.
Europako Mugikortasunaren Astea sentsibilizazio-kanpaina bat da, bai arduradun politikoak bai herritarrak hirian autoaren erabilera irrazionalak osasun publikoan eta ingurumenean dituen ondorio kaltegarriei buruz sentsibilizatzeko, bai eta garraio publikoa, bizikleta eta oinez egindako joan-etorriak bezalako garraiobide iraunkorragoak erabiltzeak dituen onurei buruz ere.
Irailaren 16tik 22ra, Europako Mugikortasunaren Astearen beste edizio bat egiten ari da, eta mugikortasun jasangarria sustatzeko jarduerak egiten ari dira. 1999an sortu zen ekimena Europan, eta 2000. urtetik aurrera Europako Batzordearen babesa izan zuen.
“2024ko leloa: Espazio Publiko Partekatua”
Europako Batzordeak 2024ko kanpainarako aukeratu duen gaia“Espazio Publiko Partekatua”da, eta ekimenaren leloa, berriz, “Konbinatu eta mugitu!”.
Espazio publiko partekatuak onura asko dakarzkio gizarteari. Pertsonek, garraio-modalitateek eta jarduerek beren espazio propioa duten leku bat da, gizarte-ekitate handiagoa, bide-segurtasun handiagoa, zarata eta airearen kutsadura gutxiago eta bizi-kalitate hobea dituena.
Asteak gonbidatzen gaitu kolektiboki erabakitzera nola partekatu gure espazio publikoa eta segurtatzea modu seguru eta eroso batean mugitu ahal izango garela ingurune atsegin batean, bereziki oinezkoak eta txirrindulariak.
Kanpainari buruzko informazio gehiago aurki dezakezu, edo hemen erregistratu:
Mutualian badakigu oso garrantzitsua dela enpresek langileak sentsibilizatzea gure errepideetako mugikortasun motari buruz. Kontzientziazio horrekin, maila pertsonalean zein lan mailan baliagarriak izango diren ohiturak sortu ahal izango dira. Horregatik, enpresak enpresaren mugikortasuna berrikustera animatzen ditugu, eta gaiari buruzko hainbat material ditugu zabalkunde horretan laguntzeko:
Bide-segurtasunaren hainbat alderdiri buruzko hileko artikuluak, gure albiste-kanalean.
ALARGUNTZA-PENTSIOA ETA IZATEZKO BIKOTEAK: EXIJITU DAITEKE BIKOTEKIDEA ADMINISTRAZIOAN INSKRIBATZEA?
Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren (GSLO) 221 artikuluak izatezko bikoteei ere zabaltzen dizkie 219. artikuluan ezkontzetarako ezartzen diren alarguntza-pentsioak eskuratzeko eskubideak. Baina bi lotura-mota horien izaera juridikoa desberdina denez, arauak baldintza espezifiko bat ezartzen du izatezko bikoteentzat.
GSLOren 221. artikuluak izatezko bikotearen kontzeptua berariaz horretarako eratutako erregistroetan administratiboki inskribatzeko beharrarekin lotzen du, eta, pentsioa jaso ahal izateko, elkarrekin gutxieneko aldi jakin batez bizi izatea eskatzen du, betiere ez badago ondorengorik.
Hala ere, erregistroko inskripzio hori zer mailatan eska daitekeen eztabaidatu da, eta, erabaki judizial batzuetan, ordezko bideak onartu dira izatezko bikotea bera eta bizikidetzaren aldia egiaztatzeko. Testuinguru horretan, erabaki judizial esanguratsuena Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salak eman zuen, apirilaren 7an (480/2021 epaia). Epai horretan, alarguntza-pentsioa aitortu zitzaion hildako funtzionario baten bikotekideari: funtzionarioarekin bizi izan zen hogeita hamar urtean, eta ez zeuden administrazio-erregistro egokian inskribatuta; hala ere, epaian jo zen egoera hori beste elementu batzuen bidez ziurta zitekeela (adibidez, erroldatze-ziurtagiria edo zuzenbidean baliozkoa den eta bizikidetza zalantzarik gabe egiaztatzen duen beste edozein proba baliodun).
Interpretazio malgu hori ez dator bat arauaren literaltasunarekin; zentzu zabalean behintzat, bazirudien ez zegoela zalantzarik izatezko bikotea egiaztatzeko elementu gisa inskripzio hori eskatzeko beharraren inguruan. Ezbairik gabe, administrazioarekiko auzien jurisdikzioaren epai horretan oinarrituta (hildakoa estatuko langile baitzen) , lan-arloko jurisdikzioan ere prestazioa jaso nahi izan zen inskripzio hori falta zen kasu batzuetan, izatezko bikotea beste bitarteko batzuen bidez egiaztatuz. Hala, mota bateko eta besteko erabakiak hartu ziren epaietan, antzeko egitateetan oinarrituta. Horregatik, Auzitegi Gorenak, lan-arloko jurisdikzioan, doktrina bateratzeko epaia eman behar izan zuen, gaia behin betiko ebazteko.
Modu horretan, duela oso gutxi ebatzi da gaia, Auzitegi Goreneko Lan Arloko Salaren 2024ko ekainaren 5eko epaian (errekurtso-zk.a: 3216/2021). Erregistro-inskripzio hori izatezko bikotea eratutzat jotzeko ezinbesteko eskakizuntzat jotzearen irizpidea mantentzea berretsi du salak, eta ukatu egin du ordezko baliabideak erabiliz bikotea ziurtatzearen irizpide malguagoa. Epai horretan, Goi Auzitegiko Lan-arloko Salak ezagutzen du administrazioarekiko auzien jurisdikzioko sala homologoaren erabakia, baina haren interpretazioa ukatu du. Alde batetik, ez delako aginduzkoa jurisdikzio desberdinen artean doktrinak zabaltzea; eta, beste alde batetik, jotzen duelako inskripzioa exijitzea aplikatu beharreko arauan legegileak argi eta garbi jaso zuen borondatetik eratortzen dela. Izan ere, ikusi du interpretazio malguagoek arriskuan jar dezaketela segurtasun juridikoaren printzipioa, eduki gabe uzten baitute legez ezarritako inskripzioa eskatzeko behar sendoa.
SENIDE BAT OSPITALEAN EDUKITZEAGATIKO BAIMENA: EGUN BALIODUNAK ALA NATURARALAK?
2024ko urtarrilaren 25eko Epaia (9/2024 zk.), Auzitegi Nazionalaren Lan Arloko Salak emana.
Ekainaren 28ko 5/2023 Errege Lege-dekretuaren 127.Hiru artikuluaren bidez estatuko legegintzara egokitu zen Europako 2019/1158 Direktiba, senide bat ospitaleratuta egotearen ondoriozko lan-baimenei buruzkoa; zehazki, ospitaleratuta dauden pertsonen zaintzaileek baimena izateko duten eskubideari dagokionez. Aldaketa horrekin, eduki berria eman zitzaion Langileen Estatutuaren 37.3.b) artikuluari, eta honela geratu zen:
b) Bost egun ezkontidearen, izatezko bikotekidearen edo bigarren maila bitarteko odolkidetasuneko edo ahaidetasuneko senideen istripu edo gaixotasun larriagatik, ospitaleratzeagatik edo ospitalizaziorik gabeko ebakuntza kirurgikoagatik; barne hartzen dira izatezko bikotekidearen odolkidetasuneko senideak eta aipatu direnez bestelako beste edozein pertsona, baldin eta langilearekin bizi bada etxe berean eta haren zaintza efektiboa behar badu.
Testuan ez da argi adierazten baimeneko bost egunak “baliodunak” —hau da, lanegunak— ala naturalak diren —beraz, barne hartuko lirateke lanerako egun baliogabeak—.
Adierazitako epaiak (Auzitegi Nazionalaren Lan Arloko Salak emana, ordezkaritza sindikalak mendeko pertsonen zaintzaile ez-senideen kolektiboari dagokionez planteatutako gatazka kolektiboaren ondorioz) argitu du zalantza.
Epaiak onartu du aldatutako testuak ez duela ezer zehazten baimen-egunak naturalak edo baliodunak izateari dagokionez, baina Aretoak egokitutako zuzentarauaren edukira jo du (6. artikulua), eta adierazi mandatua argia dela, estatuei ezartzen baitie “langile bakoitzak zaintzaileentzako bost laneguneko baimena, langileko eta urteko, izateko eskubidea eduki dezan bermatzeko behar diren neurriak” hartzeko betebeharra. Hortik ondorioztatu du estatuek bost “laneguneko” baimena bermatu behar dutela, testu egokituan egun horiek nolakoak izan behar duten zehazten ez den arren.
Direktibak berariaz zehazten du baimen-egunek lanegunak izan behar dutela. Beraz, estatuek ez dute egun horien izaera zehazteko eskumenik, egokitu den arauan xedatzen baita.
