🕒2025eko abenduaren 22tik 2026ko urtarrilaren 5era, Mutualiako osasun-zentroen ordutegia 08:00etatik 15:30era izango da.
⚠️Salbuespenak:
Azkoitia: Itxita
Basauri: abenduaren 16tik aurrera, goizeko 8:00etatik 15:30era bitarteko lanaldiarekin hasten da.
Beasain: abenduaren 15etik aurrera, goizeko 8:00etatik 15:30era bitarteko lanaldiarekin hasten da.
Bergara: itxita abenduaren 31n eta urtarrilaren 2an
Gernika: itxita urtarrilaren 2an
Zamudio: itxita abenduaren 26an eta urtarrilaren 2an.
📅Ercilla eta Pakea 24 orduko zerbitzua.
🏨Gasteizko Erabakimen Handiko Ospitaleak 08:00etatik 20:00etara.
Abenduaren 24an eta 31n, Gasteizko Erabakimen Handiko Ospitalearen ordutegia 08:00etatik 15:30etara izango da. Ordutegiz kanpo eta jaiegunetan larrialdietako arreta zerbitzua eskainiko da San Jose Ospitalea
LSOINek askotariko baliabide praktikoak jartzen dizkizu eskura, lan-inguruneko agente kimikoekiko esposizioaren ondoriozko arriskuak identifikatzen eta kudeatzen laguntzeko. Lanbide-esposizioko mugak urtero argitaratzeaz gain, LSOINek tresnak eta materialak garatu ditu, arriskuak prebenitu eta kontrolatzeari buruzko erabaki informatuak hartzen laguntzeko. Jarraian, zure lantokiko segurtasuna eta osasuna hobetzeko kontsulta ditzakezun baliabide baliagarrienetako batzuk aurkeztuko dizkizugu.
Bilduman, lantokietan egon ohi diren agente kimiko kantzerigeno, mutageno eta ugalketarako toxikoen gaineko zenbait liburuxka monografiko daude, pertsonentzako informazio-kartelekin batera. Agente ohikoenak daude, hala nola silize kristalinoa, formaldehidoa, bentzenoa, diesel-motorren emisioak eta abar.
Ordezteko laguntza-fitxak: ordeztea, neurri eraginkorrena
Bilduma honetan, laneko agente kantzerigenoei buruzkoaren osagarri, laguntza-tresnei buruzko informazioa eta erreferentziak daude, agente kantzerigenoak ordeztu ditzaten esposizio-arriskua duten jarduera-sektore nagusietan. Era horretan, substantziak ordeztearen garrantzia nabarmentzen da, lehen neurria izan behar baita prebentzio-ekintzaren lehentasun-hurrenkeran.
Tresnak informazioa ematen du agente kantzerigenoei, zelula germinaletako mutagenoei eta ugalketarako toxikoei buruz. Hain zuzen, kantzerigeno, mutageno eta ugalketarako toxiko gisa sailkatutako substantziak, 1A edo 1B kategoriakoak, eta sailkapen harmonizatuak, Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren (EE) 1272/2008 Erregelamenduaren VI. eranskineko 3. ataleko 3. taularekin bat etorriz. [Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren (EE) 1272/2008 Erregelamendua, 2008ko abenduaren 16koa, substantzien eta nahasketen sailkapenari, etiketatzeari eta ontziratzeari buruzkoa (CLP erregelamendua)]. Datu-baseko substantzien sailkapena ATP 19raino dago eguneratuta.
International Chemical Safety Cards-en (ICSC) Espainiako bertsioa dira. Barne hartzen dute substantzia kimikoen segurtasun eta osasunari buruzko funtsezko informazioa, nazioarteko lantalde batek egiaztatutakoa. ICSCak elkarrekin egiten dituzte erakunde hauek: Segurtasun Kimikoari buruzko Nazioarteko Programa (IPCS), zeinean parte hartzen baitute Osasunaren Mundu Erakundeak eta Lanaren Nazioarteko Bulegoak, Europako Batzordea eta erakunde parte-hartzaileen munduko sarea (tartean, LSOIN).
Atal honetan jasota dago agente kimikoekiko lanbide-esposizioaren mugak ezartzeko dokumentazio toxikologikoa. Osatu egiten du bi hauetan jasotakoa: Agente kimikoekiko lanbide-esposizioaren mugak Espainian argitalpena eta lanbide-esposizioaren mugen aplikazio informatikoa.
Erakundeak gaztelaniara itzuli ditu Health and Safety Executive (HSE) erakundeak COSHH Essentials ereduan garatutako oinarrizko aholkuen fitxak. COSHH Essentials programako fitxak lan egiteko jardunbide egokien oinarrizko gomendioak ematen dituzte askotariko eragiketetarako, laneko ingurunean substantzia kimiko arriskutsuekiko esposizioa kontrolatzeko.
Zenbait metodori dagozkie. Metodoak hautatu dira duten interesagatik eta Industria Higienearen alorreko aplikagarritasunagatik. Neurketak egiteko indarreko araudiarekin bat etorriz garatu dira, eta xedetzat dute esposizio profesionaleko muga-balioekin alderatzea (adibidez, Agente kimikoekiko lanbide-esposizioaren mugak Espainian agirian jasotakoak).
Agente kimikoen laginak hartzeko eta analisiak egiteko fitxak
Agente kimikoetarako eta agente kimikoen familietarako fitxa espezifikoak dira. Prebentzioko teknikariei informazio sinplea eta zehatza ematen diete langileen esposizioa neurtzeko eta lanbide-esposizioaren muga-balioekin (ingurune-esposizioaren muga-balioa) alderatzeko. Emandako informazioak barne hartzen ditu laginak hartzeko etapa eta neurtzeko prozeduraren analisia egiteko etapa. Indarreko araudian ezarritako gomendio eta betekizunetan oinarrituta dago, batez ere UNE-EN 482:2021 eta UNE-EN 689:2019 arau teknikoetan.
Agente kimikoak inhalatzeagatik langileek duten esposizioa ebaluatzeko kalkuluak egiten ditu, lantokiko agente-kontzentrazioaren neurketa adierazgarrietan oinarrituta. Kalkuluak egiten dira UNE-EN 689:2019 arauan ezarritako irizpideak eta betekizunak betez.
Baliabide guztiek aukera ematen dute informazio kantitate handia biltzeko eta aztertzeko, eta horri esker erabakiak har daitezke, guztiontzat seguru eta osasungarriagoak diren lantokiak izateko.
Mutualiaren konpromisoa emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko eta gune seguruak sortzeko
Mutualian, gure Berdintasun Batzordearen eskutik, aurrera goaz jazarpenaren prebentzioan eta genero-ikuspegia gure pertsonen laneko segurtasunean eta osasunean txertatzean:
Sexu-jazarpeneko eta sexuan oinarritutako jazarpeneko prozedura
Helburu nagusia da pertsona guztientzako lan-ingurune segurua, irisgarria eta inklusiboa bermatzeko dugun konpromisoan aurrera egitea, lan-arriskuen prebentzioan genero-ikuspegia zeharka txertatuz.
Azaroaren 22tik 30era izango da Hondakinak Prebenitzeko Europako Astea, Europako Batzordearen ekimena, hondakinak modu jasangarrian kudeatzearen garrantziari eta hondakin gutxiago sortzeari buruzko kontzientzia handitzea xede duena.
Aurtengo edizioan, tresna elektriko eta elektronikoen hondakinak (TEEH) izango dira arretagunea, Europan gehien hazi den fluxuetako bat. Askotariko gailuak barne hartzen ditu; telefono mugikorrak, ordenagailuak, etxetresna elektrikoak, telebistak, hozkailuak, gailu medikoak, instalazio fotovoltaikoetakoak, etab.
Zergatik da hain garrantzitsua horien kudeaketa?
Material baliotsuen nahasketa konplexuak izaten dituztelako, eta horietako zenbait arriskutsuak gerta daitezkeelako, ez badira egoki tratatzen, eta ingurumenean eta osasunean arazo larriak eragin ditzaketelako. Beraz, horien bilketa, tratamendua eta birziklatzea hobetzeak baliabideen efizientzia handitzen du, eta ekonomia zirkularrari zuzenean egiten dio onura, baita EBko funtsezko lehengaien horniduraren segurtasunari ere.
2022. urtean,62 milioi tona TEEH sortu ziren munduan.
EAEn: 60.587 tona TEE merkaturatu ziren, eta 15.239 tona TEEH bildu (6,97 kg biztanleko).
EAEn guztira bildutakoaren% 82,1balorizatu egin zen, eta % 76,8a birziklatu edo berrerabili.
Mutualiaren ekarpena: konpromisoa ekonomia zirkularrarekin
Mutualian, lan egiteko moduan Ekonomia Zirkularraren printzipioak txertatu ditugu, estrategia honen alde egiten baitugu apustu: murriztu, berrerabili, konpondu, baztertu eta birziklatu, materialen eta produktuen bizitza baliagarria luzatzeko eta inpaktu positiboa eragiteko.
Nola egiten dugu?
Hondakin-sorrera ahal beste murrizten dugu.
Produktu bat bere bizitzaren amaierara iristen denean, materialak ekonomiaren barruan mantentzen dira, ahal den guztietan, birziklatzeari esker.
Bigarren bizitza izan dezaketen materialak emateko prozedura bat dugu abian.
Zertarako?
Ingurumena babesteko.
Lehengaiekiko mendekotasuna murrizteko.
Berrikuntza, lehiakortasuna eta enplegu-sorrera bultzatzeko.
Produktu jasangarriagoak diseinatzea ahalbidetzen duelako.
Konpromiso hau 9., 12. eta 13. GJHekin bat dator —berrikuntza, ekoizpen arduratsu eta klimaren aldeko ekintzari buruzkoak dira—.
Hondakinak Prebenitzeko Europako Aste honetan, gure konpromisoa berresten dugu: balioa konektatzen jarraitzea hondakinak deskonektatu ahala.
Mutualiak lankidetza-hitzarmen bat sinatu du Corazón Sin Fronteras CSF (https://www.corazonsinfronteras.org/conocenos/sobre-nosotros/) Elkartearekin, gaixotasun kardiobaskularrak dituzten pertsonen prebentzioan eta laguntzan erreferentzia den erakundearekin.
Mutualiaren Humanizazio Planaren barruan kokatzen da, eta pertsona babestuen ongizateari begirako arreta hurbilago eta integralagoarekin duen konpromisoa sendotzen du.
Hitzarmen horri esker, ekintza bateratuak egin ahal izango dira, bihotzeko arazoren bat izan duten pazienteen prebentzioan, prestakuntzan eta laguntzan oinarrituta. Besteak beste, “Zure bihotza zainduz” programa nabarmendu behar da. Programa horrek jarraipena eta laguntza eskainiko ditu alta medikoaren ondoren, baita arrisku kardiobaskularrari, bihotz-biriketako bizkortzeari eta bizi-ohitura osasungarriei buruzko tailerrak eta hitzaldiak ere, Mutualiako langileentzat eta enpresa elkartuetako langileentzat.
Lankidetza horren bidez, Mutualiak bat egiten du Corazón Sin Fronteras elkartearekin, pertsonen osasunerako, segurtasunerako eta ongizaterako eskubidea bermatzeko.
Ignacio Lekunberri, Mutualiako zuzendari kudeatzailea eta Mª Teresa San Saturnino Peciña, Mugarik Gabeko Bihotza (MGB) elkarteko lehendakaria
AUZITEGI GORENAREN 298/2025 EPAIA, LAN ARLOKO SALARENA (634/2023 ERREK.), 2025EKO APIRILAREN 8KOA
Aztertuko dugun epaian, Auzitegi Gorenak gure auzitegietan nahiko eztabaidagarria den gai bat argitzen du, ezartzen baitu zein egunetan hasten den zenbatzen Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren (GSLO) 53.1 artikuluan ezarritako hiru hilabeteko atzeraeragin-epea, kasu hauetan: prestazioa jasotzen hasi ondoren judizialki aitortutako egitate berrien ondorioz, aldi baterako ezintasun-prestazioan diferentziak erreklamatzen direnean.
Zehazki, Auzitegi Gorenak ebatzitako kasuan, lanaldi partzialeko kontratuen bidez zerbitzu ematen aritu zen langile baten kasua aztertzen da, zeina, benetan, lanaldi osoan aritu baitzen lanean. Gaixotasun profesionalagatiko aldi baterako ezintasuneko (ABE) prozesu bat hasi zuen, eta, ondoren, lan-arloko epaitegiak, kontratua azkentzeari, kaleratzeari eta zenbatekoari buruzko prozeduraren gainean emandako epaian, zehaztu zuen egiaztatuta geratu zela zerbitzuak lanaldi osoan eman zituela, eta, ondorioz, berretsi zen enpresak behar baino kotizazio txikiagoa ordaindu zuela.
Langilearen benetako lanaldia eta enpresak behar baino kotizazio txikiagoa ordaindu zuela egiaztatu zituen lan-arloko epaitegiaren epaian oinarrituta, aipatutako langileak Gizarte Segurantzarekin elkarlanean aritzen den mutualitateari eskatu zion ABEaren oinarri arautzailea berrikusteko eta behar baino kotizazio txikiago horren aitorpenaren ondorioz sortutako diferentziak ordaintzeko. Mutualitateak ezetsi egin zuen langilearen eskaera, iritzita berrikuspena hiru hilabeteko gehieneko atzeraeraginera mugatu behar zela, berrikuspena eskatzen den egunetik hasita, GSLOren 53.1 artikuluaren arabera, eta ez zela bidezkoa ondorio ekonomikoak prestazioaren hasierako egunera arte luzatzea.
Langileak demanda jarri zuen mutualitatearen aurka, eta lan-arloko epaitegiak demanda partzialki baiestea erabaki zuen. Epai horri erregutze-errekurtsoa jarrita, langilearen eskaerak erabat onartu ziren. Hala, erregutze-errekurtsoa ebazteko epaiak ondorioztatu zuen langileak aldi baterako ezintasunaren berrikuspena 3 hilabeteko epearen barnean eskatu zuela —oinarri arautzaile handiagoa (behar baino kotizazio txikiagoa dela eta) finkatzeko baldintzak ezartzen dituen epaiaren datatik hasita—, eta, beraz, ABEaren ondorio ekonomikoak hasierako unera atzeratu behar zirela, egitate berriak aintzat hartuta, oinarri arautzaile berria ordutik aurrera aplikatu behar zelako, hau da, gaixotasun profesionalagatiko bajaren datatik aurrera. Onuradunak epai hori baino 3 hilabete geroago egin izan balu erreklamazioa, orduan bai, ondorioak eskaera egin aurreko 3 hilabeteetara soilik atzeratuko lirateke.
Horren aurrean, doktrina bateratzeko kasazio-errekurtsoa formalizatu zen. Kontraste-epai gisa Valentziako Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiko lan-arloko salak emandako epai bat aurkeztu zen, zeinak eztabaida bera planteatzen baitu eta errekurritutako epaiaz bestelako epai bat ematen baitu. Horrela, kontraste-epaiak ezarri zuen berrikuspen-eskaeraren aurreko hiru hilabeteetatik aurrera izan behar zituela ondorioak oinarri arautzaile berriak, eta ez ABEagatiko bajatik aurrera, errekurritutako epaiak adierazten duen bezala.
Bada, aztertzen ari garen epaian, Auzitegi Gorena GSLOren 53.1 artikuluaren edukiari dagokionez garrantzi handikoa den azalpen bat eginez hasten da: adierazten du manuan bi xedapen bereiz daudela. Lehenengoak Gizarte Segurantzaren prestazioak aitortzeko eskubidearen preskripzioa zehazten du; hain zuzen, bost urteko preskripzio-epea finkatzen du —preskribaezintasuneko salbuespenezko kasuetan izan ezik—. Epe horretan, aitortu ez zaion prestazio baten onuradunak prestazioa aitortzeko eska dezake. Bigarrenean, berriz, jada aitortuta dagoen prestazio baten ondorio ekonomikoak arautzen dira, berrikuspen-eskaera baten ondorioz zenbatekoari eragiten zaionean. Bigarren kasu horretan, xedatzen da ondorio ekonomikoek gehienez hiru hilabeteko atzeraeragina izango dutela eskaera aurkezten den egunetik aurrera. Horrek esan nahi du berrikuspena egiteko eskatzen duen prestazio aitortu baten titularrak ez duela inolako denbora-mugarik zenbatekoa aldatzeko eskaera egiteko, baina berrikuspen horren ondorio ekonomikoek, berriz, hiru hilabeteko atzeraeragina baino ez dutela izango.
Ebazten duen kasuan, Auzitegiak adierazten du sortutako eztabaida zehatza, erabaki judizial desberdinak eman direna, hau dela: jada aitortuta dagoen ABEko prestazio baten zenbatekoaren berrikuspenaren ondorio ekonomikoak, aitorpen horren ondoren gertatutako egitate baten ondorioz egiten denean berrikuspen-eskaera. Auzitegiak zehazten duenaren arabera, kasu horietan, hiru hilabeteko epea zenbatzen hasteko eguna da jada aitortuta dagoen prestazioaren berrikuspena eragiten duen egitate berria gertatzen den eguna. Hau da, egitate berri hori gertatzen den egunetik aurrera, prestazioaren onuradunak hiru hilabete izango ditu aitortutako oinarri arautzailea berrikusteko eskatzeko. Kasu horretan, ondorio ekonomikoek hasierako unera egingo lukete atzera, alegia, datu berrien arabera, oinarri arautzaile berria aplikatu behar zen unera.
Epaian sortutako eztabaida ebaztean, kasu zehatz honetan, Auzitegiak adierazi du berrikuspen-eskaeraren arrazoia dela behar baino kotizazio txikiagoa ordaindu izana luzaroan, eta hori, zalantzarik gabe, egitate berri gisa kalifikatu daitekeela. Hala, behar baino kotizazio txikiagoa ordaindu izana prestazioa sortu aurretik gertatu arren, aitortza judizialetik aurrera soilik izan zitzakeen ondorioak, ordura arte, ezbaian zen auzi juridikoa baizik ez baitzen. Jujeak onartzen du onuradunak pentsa zezakeela ABEagatiko sorospen handiagoa merezi zuela, baina nabarmentzen du langileak ez zuela zertan jakin nola kalkulatzen zen ABEagatiko sorospenaren oinarri arautzailea, eta adierazten du ABEa hasi ondoren emandako epai judizialak berretsi zituela haren susmoak, eta, aldi berean, lehenago segur aski ez zuen froga-elementu gisa balio izan ziola.
Ildo horretan, Auzitegiak ondorioztatzen du ez zela arrazoizkoa langileari eskatzea ABEa onartu eta berehala erreklamazioa egiteko, eta zerbitzu ematen lanaldi osoz —ez lanaldi partzialean— aritu zela judizialki aitortu zen arte ez zuela aukerarik izan prestazioaren zenbateko zuzena erreklamatzeko. Hain zuzen, egokiro egin zuen hori aitortza judizialaren ondoren, hiru hilabeteko epearen barruan, egitate berria zehaztu zenetik hasita. Horrenbestez, jujeak ez du zalantzarik batere: erreklamazio horren ondorioak prestazioa onartu zen unera arte atzeratu behar dira.
Horregatik, Auzitegi Gorenak ezetsi egiten du mutualitateak jarritako errekurtsoa, eta, ondorioz, aztertutako epaiak argitzen du prestazioaren hasierako egunera arte luzatu behar dela ondorio ekonomikoen atzeraeragina, baldin eta, prestazioa hasi ondoren eta judizialki aitortutako egitate berrien ondorioz, ABEko prestazioak berrikusi beharra badago, eta berrikusteko eskaera hiru hilabeteko legezko epearen barruan egiten bada, egitate berria aitortzen denetik zenbatzen hasita. Era horretan, arau orokorretik desberdintzen da; izan ere, haren arabera, eskaera egin baino hiru hilabete lehenagora mugatzen da atzeraeragina.
LANGABEZIA-PRESTAZIOA ETA SEME-ALABAK ZAINTZEKO ESZEDENTZIA. Ba al du langabezia-prestazioa jasotzeko eskubiderik seme-alabak zaintzeko eszedentzian dagoen emakumezko langile batek, baldin eta tarte horretan 6 hilabeteko aldi baterako kontratu bat sinatzen badu eta kontratu hori amaitzean langabezia-prestazioa eskatzen badu?
Planteatzen den kontsultan, 12 urteko semea zaintzeko eszedentzian dagoen emakume langile bat dugu, zeinak, egoera horretan, aldi baterako lan-kontratu bat formalizatzen baitu enpresa batekin, 6 hilabeterako. Hain zuzen, garatu beharreko jarduera bateragarria zen semeak behar zuen zainketekin. Kontua da, kontratua amaitzean langabezia-prestazioak eskatu nahi dituela, baina eszedentzian zegoen enpresara itzultzeko eskatu gabe. Beraz, zehaztu beharreko auzia da honelako kasuetan langile bati uka ote dakiokeen langabezia-prestaziorako eskubidea, langabezia-prestazioa eskatu aurretik ez badio eszedentziatik itzultzeko eskatu enpresari.
Orain arte, hainbat iritzi izan ditugu planteatutako kasuari buruz, eta bi jarrera desberdin egon izan dira gure auzitegietan. Batzuen iritziz, eszedentziako epea amaitu aurretik langileak ezin zuen enpresara itzultzeko eskatu, eta, beraz, langabezia-prestazioetarako eskubidea ezin egon zitekeen itzultzeko eskaera egitearen mende, eskaera hori ezin baitzuen gauzatu.
Bestalde, orain arte eman diren ebazpenek diotenez, lanpostura itzultzeko eskaera indarrean dagoen legerian ezarritako kasu eta epeetan egiten ez duen langilea ez da legezko langabezia-egoeran egongo; izan ere, kontrako kasuan, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren (GSLO) 267.2.d) artikulua urratuko litzateke, artikulu horrek berariaz jasotzen baitu lanera itzultzeko eskaeraren betebehar hori.
Gai horri erantzuteko, eta eztabaida hori argitzeko, Auzitegi Gorenak doktrina finkatu du, 2025eko uztailaren 4an emandako 701/2025 epaiaren bidez (4513/2023 errek.).
Alde batetik, ohartarazten du GSLOren 267.1.a) 6. zenbakiak xedatzen duenez legezko langabezia-egoeran egongo dira lan-harremana honako arrazoi hauen ondorioz azkentzen zaien langileak: “Prestakuntza-kontratuan edo iraupen mugatuko lan-kontratuan hitzartutako denbora amaitzeagatik, ekoizpeneko inguruabarrengatik edo langilea ordezteagatik, arrazoi horiek ez direnean heldu langilearen salaketaren ondorioz”.
Era berean, Auzitegi Gorenak GSLOren 267.2.d) artikulua aipatzen du, zeinaren arabera langileak ez baitira legezko langabezia-egoeran egongo “lanpostura berriz sartzeko eskatu ez dutenean, indarreko legerian ezarritako kasu eta epeetan”.
Lege-manu horiek aplikatuta, Auzitegi Gorenak hau argitzen du: eszedentzia-egoeran den langile batek beste lan bat egiten badu aldi horretan eta bere borondatearen aurka lan hori utzi behar badu, eta lehen lan horretako eszedentzia-aldia amaitu ez bada, alegia, ezin badu eszedentzian den lanpostura itzultzeko eskaera egin, ez dago lege-oztoporik langabezia-prestazioak eskuratu ahal izateko.
Hala ere, Auzitegiak nabarmendu du doktrina hori borondatezko eszedentzia-kasuetan bakarrik aplika daitekeela eta ezin dela seme-alabak zaintzeko eszedentzia-egoerara eraman. Izan ere, azken kasu horretan ez dago inolako eragozpenik egoera horretan dagoen langileak edozein unetan enpresan berriro sartzeko eskatzeko, eta, eskatuko balu, enpresa behartuta egongo litzateke langilea berriz onartzera.
Beraz, Langileen Estatutuaren (LE) 46.3 artikuluaren aipamena egiten da, zeinak zehazten baitu langileek hiru urtetik gorakoa ez den eszedentzia-aldia hartzeko eskubidea izango dute seme-alabetako bakoitza zaintzeko, norberak sortua izanda nahiz adopzioan hartuta ere, edota adopzio aurreko zaintza edo harrera iraunkorreko kasuetan, jaio den egunetik, edo, hala dagokionean, administrazio-ebazpena edo ebazpen judiziala ematen denetik kontatzen hasita.
Honela jarraitzen du manu horrek: “Artikulu honetan ezarritakoaren arabera eszedentzian ematen duen aldia antzinatasunerako zenbatuko zaio langileari, eta lanbide-prestakuntzako ikastaroetara joateko eskubidea izango du; enpresariak jakinaraziko dio ikastarootan parte hartzeko aukera, batez ere langilea lanera itzultzen denean. Eszedentziaren lehenengo urtean, langileak bere lanpostua gordetzeko eskubidea izango du. Lehenengo urtetik aurrera, berriz, lanbide-talde bereko edo kategoria baliokide bateko lanpostu bat gordeko zaie”.
Hala bada, Auzitegi Gorenak adierazten du seme-alabak zaintzeko eszedentziarako eskubide horren irismenari buruz badagoela jurisprudentzia-doktrinarik, zeinaren arabera LEren 46.3 artikulutik ondorioztatu behar baita enpresa derrigortuta dagoela langileari lanpostu bera gordetzera eszedentziaren lehenengo urtean, baina eszedentzia luzatzen bada, “lanbide-talde bereko edo kategoria baliokideko lanpostu bat” gordeko diola. egokituko baitzaio gordetze hori. Beraz, Auzitegi Gorenaren iritziz beti gorde behar da lanpostua, eta, ondorioz, legeak hala aginduta, lanpostua gordetzera behartuta dago enpresa. Ondorioz, planteatutako bi kasuetan, ezin daiteke lanean berriz hastea inola ere baldintzatu, edo hutsuneren bat egotearen mende jarri.
Aurrekoaren arabera, planteatutako kontsulta ebazteko, Auzitegi Gorenak dio seme-alabak zaintzeko eszedentzia ezin daitekeela izan hiru urtetik gorakoa eta langileak edozein unetan eskatu ahal izango duela enpresara itzultzea, eszedentzia-aldia amaitu arte itxaron beharrik izan gabe. Hala ere, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 267.2 d) artikuluaren arabera, ez du langabezia-prestazioetarako eskubiderik izango, baldin eta aldez aurretik berriro lanean hasteko aukera hori eskatu ez badu; izan ere, eszedentzian dagoen bitartean beste enpresarekiko lan-prestazioa amaitzean, ez dago legezko eragozpenik lanean berriz hasteko eskatzeko, eta enplegatzailea eskaera onartzera behartuta dago.
Interesgarria da Auzitegi Gorenak egiten duen azken zehaztapen bat nabarmentzea. Hain zuzen, Auzitegiaren ustez, lege-iruzurreko egoera nabarmen bat da seme-alabak zaintzeko eszedentzian dagoen langile batek oso iraupen txikiko aldi baterako kontratu bat formalizatzea lan-prestazioa amaitzean langabezia-prestazioak eskatzeko. Auzitegiaren arabera kontuan hartu behar da, halaber, lan-kontratu berri hori hain laburra izanik, prestazioa aitortuko balitzaio, eszedentzian dagoen enpresan lanean aritu den bitartean egin dituen kotizazioen kontura izango litzatekeela nahitaez, eta, gainera, enpresa horretara lanera itzul litekeela, benetan bere borondatea lan-merkatura itzultzea balitz.
Horregatik guztiagatik, Auzitegi Gorenak adierazten du agian langabezia-prestaziorako eskubidea aitortu ahal izango litzaiokeela, baldin eta langileak lan berri horretan metatuko balitu prestazio-aldi jakin bat eskuratzeko behar diren kotizazioak, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 269.1 artikuluan ezarritakoaren arabera, eszedentzian dagoen enpresan —horretara edozein unetan itzul daiteke— sortutakoak zenbatu beharrik gabe.
Hala ere, aztertutako kasuaren modukoetan, zeinean eszedentzian zegoen bitartean egindako lana oso iraupen laburrekoa baita eta ez baita iristen lege-manu horren eskalaren arabera eska daitekeen kotizatutako okupazio-aldiaren legezko gutxienekora, GSLOren 267.2.d) artikuluak galarazi egiten du prestazioa aitortzea.
Bakterioak antibiotikoen aurkako borroka irabazten ari dira
Azaroaren 18an Antibiotikoen Erabilera Zuhurraren Europako Eguna ospatzen da
Osasun publikoarentzat mehatxu larrienetako bat da medikazio antimikrobianoekiko erresistenteak edo farmakorresistenteak diren bakterioak garatzea.
Javier de la Fuente doktoreak, Pakea Klinikako zuzendari eta Mutualiako infekzioen batzordeko arduradunak, arazo horri buruzko galdera batzuei erantzun digu bideo honetan:
