Abenduaren 23ko 11/2024 Errege Lege Dekretuak, erretiro-pentsioaren eta lanaren bateragarritasuna hobetzekoak, aldatu egiten du Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bategina, eta aldaketa horiek 2025eko apirilaren 1ean sartuko dira indarrean. Aldaketa horietako batzuek zalantzak sortu dituzte, eta zalantza horiei erantzun die Gizarte Segurantzaren Antolamenduko Zuzendaritza Nagusiak 2025-03-07ko txostenean.
Hona hemen txosten horretan jasotakoen ondorioak
Urtetik urtera argi ikusten da kontziliazioarekin dugun konpromisoa; izan ere, bizitza pertsonala, familia eta lana uztartzea errazten duten ekimenak egiten ditugu. Gainera, lan-ingurune osasungarriagoa sortzen laguntzen dute ekimen horiek. Aplikatzen ditugun neurrien artean, hauek nabarmentzen dira: lanaldi-murrizketak, lan- eta antolamendu-malgutasuna, eszedentziak eta soldatarik gabeko baimenak eta telelana.
Mutualiak EFR ziurtagiria du Enpresa ProAktiboa B kategorian, eta MásFamilia Fundazioak sustatutako telelanaren charterra ekimenaren parte da.
Lan-ingurune malgua eta gure langileen premietara egokitua eskaintzeko egiten dugun ahalegin etengabearen isla dira ziurtagiri horiek.
2024an 432 kontziliazio-neurri onetsi dira, eta haietatik 337 (% 76,8) emakumeek baliatu dituzte. Agerian geratzen da batez ere emakumeek jarraitzen dutela oraindik ere horrelako neurriak hartzen, plantillan duten presentzia baino ehuneko handiagoan, gainera (2024/12/31n, % 73 ziren emakumeak). Datu horrek azpimarratzen duenez, aukera-berdintasuna eta kontziliazio-neurrietarako irispide ekitatiboa bultzatzen jarraitu behar da.
Funtsezkoa da kontziliazioaren eta erantzunkidetasunaren arteko desberdintasuna ulertzea. Kontziliazioaren xedea da bizitzako zenbait alderdi bateratzea, eta erantzunkidetasunak esan nahi du gizonezkoek eta emakumezkoek modu ekitatiboan parte hartzea etxeko lan guztietan, mendekotasuna duten pertsonak zaintzen, jarduera pertsonaletan eta profesionaletan eta norberarentzako denboran. Mutualian, bi kontzeptuak bultzatzen ditugu, oreka zuzena eta jasangarria bermatzeko.
Izan ere, Mutualian sinetsita gaude kontziliazioa eta erantzunkidetasuna ezinbestekoak direla etorkizun hobea izateko. Lanean jarraituko dugu, ohitura horiek errealitate bilaka daitezen bizitzako alderdi guztietan, gogoan izanez, betiere, guztioi dagokigula erantzukizuna, guztionganakoa.
Auzitegi gorenaren epaia, 2025eko otsailaren 3koa (doktrina bateratzeko 85/2025 kasazio-errekurtsoa)
Errekurtso honetan galdera hau planteatzen da: lan-istriputzat jo daitekeen miokardio-infartu batetik eratorritako aldi baterako ezintasuna. Langileak aurreko igandean min zentrotorazikoa izan zuen, eta osasun-etxera joan zen; han adierazi zioten ospitalera joan behar zuela, baina ez zen joan. Gainera, ez zen jasota geratu hurrengo egunean laneko orduetan eta tokian inolako ohiz kanpoko ahaleginik egin behar zuenik.
Langilea besteren konturako igeltseroa zen. Astelehenean, lanean hasi zenean, gaizki sentitu zen; ospitaleko larrialdi-zerbitzura eraman zuten, eta miokardio-infartua diagnostikatu zioten. Aurreko egunean (igandea), langileak min zentrotoraziko arina izan zuen —opresioa sentitzen zuen— egun osoan, irradiaziorik eta goragale eta izerdi hotzik gabe. Osasun-etxean izan zen, non esan baitzioten ospitalera joan behar zuela, osasun-langileekin batera, baina ez zuen halakorik egin.
Asteleheneko lanaldia hastean, materiala prestatu zuen eta igeltsero-ofizialari lagundu zion alikatatzen eta morteroa jartzen.
Aurreko urtean stent bat jarri zioten.
Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak (GSIN) lan-istriputik eratorritako aldi baterako ezintasunaren prozesua aitortu zuen; horren harira, Gizarte Segurantzarekin elkarlanean diharduen mutuak demanda bat jarri zuen; Cádizko Lan Arloko Auzitegiaren 2019ko maiatzaren 20ko epaiak demanda hori baietsi zuen eta GSINen ebazpena ezeztatu zuen; gainera, aldi baterako ezintasuna kontingentzia arruntetik eratorria zela aitortu zuen.
Lan Arloko Auzitegiaren epaiak kontuan hartu du langileak egiteko arruntak egiten zituela lanean, eta irizten dio ez zela ohiz kanpoko ahaleginik egin behar egiteko horietan.
Langilea hil egin zen, eta haren alargunak jarraitu zuen prozedurarekin, erregutze-errekurtsoa jarriz Lan Arloko Auzitegiaren Epaiari . Andaluziako Justizia Auzitegi Nagusiak (Sevillan du egoitza), 2022ko otsailaren 14ko epaian, errekurtsoa baietsi zuen, eta epaia ezeztatu, aldi baterako ezintasuna lan-istriputik eratorri zela adieraziz.
Justizia Auzitegi Nagusiak errekurtsoa baietsi zuen arren, ez zuen baietsi egin nahi zen aldaketa faktikoa (frogatutako egitateetan sartzea langilea astelehenean zolarria deskargartzen ari zela), irizten baitio instantziako organoari bakarrik dagokiola frogak batera baloratzea.
Justizia Auzitegi Nagusiaren ustez, errepikatzen den doktrina bati jarraituz, infartua aurreko egunean hasi bazen ere, lanean hasi ondoren areagotu ziren sintomak, eta orduan utzi behar izan zuen laneko jarduna eta ospitalera joan; horrenbestez, ezin da alde batera utzi lanak eragina izan zuela aldez aurretik hasitako krisialdia larriagotzean.
Mutua arduradunak kasazio-errekurtsoa aurkeztu zuen, eta Auzitegi Gorenak, bere epaian, Auzitegi Goreneko Laugarren Aretoaren doktrina zabala berrikusi zuen; baloratu zuenez, ez da ezinbestekoa lesioa egindako lanaren ondoriozkoa izatea, baizik eta lantokian izan behar du, eta lan egitearen ondorioz. Bestalde, adierazi zuen presuntzioa ez dela baztertzekoa langilea lehenagotik gaixorik zegoela egiaztatu delako edo sintomak lanean hasi aurretik agertu zirelako. Ondorio horietarako, baloratzen dena ez da lanaren ekintza lesio kardiakoaren kausa gisa, ez bailitzateke hautemango, lesio horien etiologia komuna dela eta; baloratzen da, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren (GSLO) 156.2.f) artikuluaren esparruan, lanaren ekintza krisia eragin duen faktore gisa, krisiak eragiten baitu beharraldi babestua. Eta lanaren ekintza posible horrek bere alde du GSLOren 156.3 artikuluko legezko presuntzioa, eta ezin da baztertu gaixotasuna lehenagotik zetorrela frogatzeagatik bakarrik. Izan ere, hala balitz ere, krisialdia izan behar da kontuan babesaren ondorioetarako, eta ez aldez aurretiko gaitza.
Orain arte erantzun hori eman du behin eta berriz Auzitegi Gorenak, baina kasu honetan erantzuna desberdina da. Izan ere, doktrina hori kontuan hartuta, aztertzen ari garen kasu zehatza baloratu du eta GSLOren 156.4.b) artikuluan xedatutakoa aplikatu du, zeinean esaten baita ez dagoela lan-istriputzat jotzerik istripua izan duen pertsonaren zuhurtziagabetasun ausartegia tartean dela gertatutako istripua. Osasun-zerbitzu publikoan emandako preskripziotik infartua gertatu zen unera igarotako denbora-tarte laburra eta halako gomendio larriaren (ospitalera joatea osasun-langileekin batera) eta krisialdi kardiobaskularra gertatu zen unearen (lan-jarduera hasi eta ordu gutxira) artean lan-ahalegin handiko tarterik ez izatea ere bat datoz aurreikuspen honekin, eta medikuen argibideei kasurik egin gabe lanera joaten den pertsonak arrisku larrian jartzen du bere osasuna; halaber, jokatzeko modu horrekin eta orain arte azaldutakoarekin, epaitegiaren iritziz, GSLOren 156.3 artikuluko presuntzioa are gehiago hutsaltzen da.
Auzitegi Gorenak prozedura honetako gertaerak baloratu ditu; eta, batez ere, adierazitako GSLOren 156.3 artikuluan xedatutako presuntzioak aurkako frogak onartzen dituela. Horregatik, epai honek ez du aldatzen infartua lan-istripu gisa jotzeari buruzko doktrina klasikoa, baina presuntzioaren balioa kasu bakoitzeko gertaerak kontuan hartuta baloratzen da; Auzitegi Gorena hirugarren instantzia gisa aritu da.
Cristina Cearra Guezuraga
Mutualiako Aholkularitza Juridikoko abokatua
Gaixotasun arruntetik edo lanez kanpoko istriputik eratorritako ezintasun iraunkorraren kontingentzia, aldez aurreko patologia dagoela
Nabarmena da Gizarte Segurantzaren onuradunek lanez kanpoko istriputik eratorritako prestazio baten aitorpena lortzeko duten interesa, dela aldi baterako ezintasuna, dela ezintasuna iraunkorra, bai eta heriotzagatiko eta biziraupenerako prestazioak ere. Izan ere, prestazioak jasotzeko eskakizunak onuradunen aldekoak dira alta-egoerari edo baliokideari, aurretiko kotizazioaren eskakizunari eta prestazioen kalkulu mesedegarrienari dagokienez.
Kasu batzuetan (halakoa da aztertzen ari garen kasua), lesio batzuk eragiten dituen lanez kanpoko istripua izaten du pertsona batek, zeinak bestelako patologia batzuk baitzituen aldez aurretik, gaixotasun arruntetik eratorriak; lanez kanpoko istripu horren ondoren aitortzen da gaixotasun arruntaren ondoriozko erabateko ezintasun iraunkorra. Planteatzen da kontingentzia arruntetik eratorritako ezintasun hori gaixotasun arruntak ala lanez kanpoko istripuak eragin duen; izan ere, baja medikoaren prozesua lanez kanpoko istripu horren ondorioz hasi da, baina, ikusiko dugunez, baloratu beharko da zer jatorri duten aitortutako ezintasunaren gradua eragin duten lesioek.
Lan-istripuen testuinguruan, onuradunen egoera baloratzeaz ari garela, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 156. artikuluan —bigarren zenbakiko e), f) eta g) letrak— lan-istripuaren kontzeptua zabaltzen da; hala, lan-istriputzat joko dira (eta, horrenbestez, kontingentzia horretatik eratorri gisa) istripuak eragindako lesioen ondorioz larriagotzen diren gaixotasunak edo okerrak. Baina hori, ikusiko dugunez, ez zaio aplikatzen lanez kanpoko istripuari, zeinak eskatzen baitu “bat-bateko ekintza bortitz” bat gertatzea eta ezin baita izan aldez aurretiko lesio edo okerren narriadura larritzea.
Auzitegi Gorenak duela gutxiko epai berrietan aztertu duenez (adibidez, 2024ko abenduaren 17ko epaia, doktrina bateratzeko 232/2023 kasazio-errekurtsoan oinarritua), lanez kanpoko istripua gaixotasunetik bereizten duena ez da lesioa, berdina izan baitaiteke bi kontzeptuetan: istripuetan, bat-bateko kanpoko lesio bortitz bat dago, eta gaixotasunean, berriz, osasuna pixkanaka narriatzen duten barne-prozesu batzuk gertatzen dira.
Kontuan hartu beharko dira baloratzen diren lesioak, eta ea agertuak ziren lanez kanpoko istripuaren aurretik, bai eta lesio horien jatorria istripuan ez dagoen ere; kasu horietan ez da aplikatuko Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 156.2.f) artikuluan xedatutakoa. Auzitegi Gorenaren doktrinaren arabera, langileak aldez aurretik zituen gaixotasun eta oker horiek lan-istriputzat jo daitezke, egoeraren larriagotzea lantokian eta laneko denboran gertatzen bada edo lan-istriputik eratorritako patologiaren ondorioz; baina ez da gauza bera gertatzen lanez kanpoko istripuarekin, beti eskatzen baitu bat-bateko ekintza bortitz bat gertatzea eta ezin baita izan aldez aurretiko lesio eta okerren narriadura larritzea..
Beraz, patologia zehaztasunez aztertu beharko da beti, eta kontingentzia profesionalaren kontzeptua ezin da zabaldu lanez kanpoko istripuetara.
Cristina Cearra Guezuraga
Mutualiako Aholkularitza Juridikoko abokatua
Mutualian, pazientearen gogobetetzea da gure osasun-laguntzaren ardatzetako bat. Laguntza-zerbitzuaren kalitateari buruzko galdetegiaren emaitzen arabera, gogobetetze globala % 94 baino handiagoa da. Datu horrek berretsi egiten du erabiltzaileen arreta hobetzeko eta horretan bikaintasuna lortzeko dugun etengabeko konpromisoa.
Hauek dira adierazle aipagarrienak, besteak beste: itxarote-denbora, jasotako arreta, instalazioak eta tratua (azken horrek 9,05 puntu lortu ditu lehen aldiz).
Ospitalizazioa (9,53) eta Errehabilitazioa eta Fisioterapia (8,95) zerbitzuek baloraziorik onena izaten jarraitzen dute; horren atzetik daude Kontingentzia Profesionaleko (KP) Kontsultak eta Larrialdiak (8,81) eta Kontingentzia Arrunteko (KA) Kontsultak (8,74).
Mutualiaren osasun-eremu osoko NPS indizea % 57,15ekoa da. Indize hori kalkulatzeko, kenketa bat egin behar da: 1etik 6ra bitarteko puntuazioa eman diguten paziente gaitzesleen ehunekoa ken 9 eta 10 puntu eman dizkiguten paziente sustatzaileen ehunekoa.
9 eta 10 puntu eman dituzten pazienteen ehunekoari dagokienez, % 68,11 lortu da KPn, eta % 65,05 KAn; horrek erakusten du hobekuntza bat egon dela eta gomendatze- eta gogobetetze-mailak handiak direla.
Mutualiak kalitatearekin, etengabeko hobekuntzarekin eta pazientea ardatz duen arretarekin duen konpromisoa berresten du, eta, besteak beste, gertutasunean, efizientzian eta profesionaltasunean nabarmentzen da.
Interes orokorreko xedapenak, buletinetan argitaratuta (E.A.E., E.H.A.A., A.L.H.A.O., B.A.O.,
G.A.O. y E.B.A.O.), 2025eko martxoaren 8tik 14ra bitarteko astea.
Hau izan da “BBK ESG Hub Cámarabilbao” Sarien lehen edizioa, ESG irizpideen integrazioan nabarmentzen diren erakundeak aintzatesten ditu.
Hauek izan dira saritutako enpresak:
Ingurumen-Berrikuntza Saria: Tubos Reunidos Group, ingurumenaren zaintzan eta deskarbonizazioan duten ikuspegi bereziagatik, ekimen propio eta berritzaileen bitartez.
Aipamen berezia BROMALGAE enpresari.
Berrikuntza Sozial Jasangarria Saria: Mutualia, alderdi sozialetan egindako lanagatik eta ibilbideagatik.
ESG irizpideak hobekien integratzen dituen ETE Saria: Zabalgarbi, bere kudeaketa-ereduan jarduera etikoak, ingurumenekoak eta sozialak ezartzeagatik.
Mutualiak sari hau jaso du bere aniztasun-proiektuaren aintzatespen gisa, balio estrategiko gisa ezarria eta bere interes-talde guztiei bideratua. Myriam Rabanal eta Mónica Carballo Mutualiako Aniztasun Batzordeko kideek jaso dute saria. Berdintasun-, aniztasun- eta inklusio-politikek Mutualiarentzat duten balio estrategikoa azpimarratu dute. Halaber, Mutualiako taldeek jasangarritasuna bultzatzeko egiten duten lana eskertu dute.
Patologia kardiobaskularra da munduan heriotza-kausa nagusia. Prebentzio Kardiobaskularraren Europako Egunaren esparruan, Nazio Batuek 2011n abiarazitako eta World Heart Federationek sustatutako The Heart 25 by 25 kanpainaren berri ematen dugu. Ekinaldiaren helburua da gaixotasun kardiobaskularrek eragindako bi milioi heriotza baino gehiago saihestea 2025erako. Ekimen horrek bihotzarekin lotutako hainbat elkarte eta fundazioren babesa du, hala nola Espainiako Bihotzaren Fundazioarena (FEC).
Prebentzio Kardiobaskularraren Europako Egunak arrisku-faktore nagusiak zein diren gogoratzeko balio digu; halaber, gure bihotza zaintzearen eta bizitza pertsonalean zein lan-ingurunean ohitura osasungarriak hartzearen garrantziaz hausnartzeko unea da.
Laneko Segurtasun eta Osasunaren Institutu Nazionalaren Lan-baldintzen Behatokiaren arabera, gaixotasun kardiobaskularrak dira lanaldian lan-istripuek eragindako heriotzen kausa nagusia, eta horrexegatik gertatu ziren 2022. urtean lan-arrazoiengatik izandako heriotza guztien % 40 baino gehiago.
Lan-istripuen Mutuen Elkartearen (AMAT) arabera, gaixotasun kardiobaskularrek 70.000 aldi baterako ezintasun-prozesu eragiten dituzte urtean; normalean iraupen luzekoak izaten dira, eta lana garaia baino lehen utzi behar izatea eragiteko probabilitate handia izaten dute.
Laneko Segurtasun eta Osasunaren Institutu Nazionalak enpresan bihotzeko gaixotasunak prebenitzeko eta osasun kardiobaskularra hobetzeko estrategia bat diseinatzeko gomendio nagusiak jasotzen ditu argitalpen honetan: NTP 1191: Salud cardiovascular: recomendaciones para su gestión en el ámbito laboral – 2024. urtea; Ekintza horiek alderdi hauetara bideratuta daude: lan-baldintzak, sentsibilizazioa eta prestakuntza, osasuna zaintzea eta lanera itzultzea.
Mutualiak ohitura osasungarrien MutualiaOn! eredua sustatzen jarraitzen du, pertsonen osasunaren kudeaketa partekatuan oinarritua. Mutualiak, enpresek eta langileek helburu komun bat dute: langile guztien osasuna eta ongizate fisiko eta mentala hobetzea.
Auzitegi Gorenak 2025eko urtarrilaren 23an emandako epai interesgarrian (2396/2022 errekurtsoan oinarritua) lantzen da prestazio ekonomikoak segurtasun-neurriak falta izateagatik gainordaintzearen erantzukizun solidarioaren irismena; ez du doktrina aldatzen, baina elementu interesgarriak sartzen ditu enpresa-azpikontratatzeen kasuan erantzukizunaren irismena baloratzeari dagokionez.
Beti bezala, erantzun juridikoa eman zaien gertaerak aztertu behar ditugu lehenik eta behin: enpresa batek partikular baten hiru lurzatitako zura ustiatzeko eskubidea erosi zuen, eta enplegatzaile batekin azpikontratatu zituen zura mozteko lanak; enplegatzaile hori pertsona indibidual bat zen, eta arduradunak eta hiru langilek osatutako talde batekin mozte-lan horiei ekin zieten.
Mendian ustiaketa-lanak egiten ari zirela, langile batek lesio larriak jasan zituen, eta erabateko ezintasun iraunkorra aitortu zitzaion. Enpresa kontratatzaileak egin zuen arriskuen ebaluazioan jasotzen da lanpostuan objektuak goitik erortzeko arriskua.
Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak % 30eko gainordaina aitortu zion mozketa-lanak egiten ari zen langilearen enpresari. Langileak errekurritu egin zuen, eta % 40ko gainordaina eskatu zuen, bai eta bi enpresen solidaritatea ezartzeko ere: zura ustiatzeko eskubidea erosi zuena eta lana azpikontratatuta hartu zuen enpresa —istripua izan zuen langilearen enpresaburua—.
Lan Arloko Auzitegiak % 40ko gainordaina aitortu zuen eta solidarioki ezarri zien bi enpresei. Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak, 2022ko martxoaren 24ko epaian, langilearen enpresa enplegatzaileari esklusiboki aitortu zion gainordaina. Langileak kasazio bidez errekurritu zuen epaia, eta bi enpresen solidaritatea eskatu zuen, jotzen baitzuen istripua lehenbiziko enpresaren erantzukizunaren eremuan gertatu zela eta horrek solidaritatea aitortzea justifikatzen duela.
Auzitegi Gorenak langilearen errekurtsoa ezetsi zuen. Aplikatu beharreko araudia eta bestelako erabaki jurisdikzional batzuk aztertuta, iritzi zion, indarrean den Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren 164.2 artikuluarekin bat etorriz, segurtasun-neurriak falta izateagatiko prestazioen gainordaina zuzenean egokitzen zaiola enpresaburu arau-hausleari; enpresaburu bat baino gehiago badira, erantzukizun solidario desegokia izango da, eta, horrenbestez, kasu bakoitzean zehaztu beharko dugu nor den enpresaburu arau-hauslea.
Adierazi zuen, halaber, Lan-arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 24.3 artikuluaren arabera enpresa nagusiari dagokiola zaintzaren betebeharra, haren lantokiren batean egiten bada jarduera; baina horrek ez du esan nahi enpresa nagusiaren lantokian eta haren jarduera azpikontratatua egikaritzean gertatutako lan-istripu oro enpresa nagusiaren erantzukizuna denik. Prestazioen gainordainari dagokionez, beharrezkoa izango da istripua eragin duen lanean enpresaburu arau-hausleak laneko segurtasunari buruzko arau bat urratzea.
Kasuaren inguruabarrak baloratuz, Auzitegi Gorenak erantzukizunaren interpretazio murriztailea izan zuen. Istripua gertatu zen basoan, ez zegoen enpresa nagusiko langilerik; enpresa kontratatzaileak kontratatutako taldeko langileak bakarrik ari ziren lanean. Zuhaitzak mozteko, ez zen eskatzen enpresa-koordinaziorik. Enpresa nagusiak baliabide pertsonalik ez zuen toki batean gertatu zen istripua; beraz, enpresa nagusiari ezin zaio ezarri laneko segurtasuneko arauak zaintzeko betebeharretik eratorritako prestazio-gainordainik.
Jurisprudentzia-doktrinak dio erabakigarria dela egiaztatzea istripua enpresa nagusiari egotz dakiokeen arau-hauste baten ondorioz sortu den eta haren erantzukizunaren testuinguruan. Horregatik, zehaztu behar da enpresa nagusia enpresa arau-hauslea den. Eta kasu honetako gertaerak ikusita, Auzitegi Gorenak irizten dio enpresa nagusiak ez dituela urratu laneko segurtasuneko arauak eta beraz ez zuela arau-hauste batek eragin istripua; enpresa ez da enpresa arau-hauslea, eta horregatik enpresa nagusiak ez dauka erantzukizunik epaitutako kasutik eratorritako Gizarte Segurantzaren prestazio ekonomikoei dagokienez.
Horrenbestez, epai honen arabera, jarduera bera ez da enpresa nagusiaren erantzukizun solidarioa zehazteko faktore bat kontratistaren lan-istripuetan, baina kontuan hartuko da; izan ere, erantzukizuna egoteko, lotura zuzenagoa behar da enpresa nagusiaren jardueraren eta istripua gertatzen den tokiaren artean.
Cristina Cearra Guezuraga
Mutualiako Aholkularitza Juridikoko abokatua
Alergiak pertsona askoren kezka dira, batez ere urteko sasoi jakin batzuetan. Hala ere, askok ez dute kontuan hartzen horrek nola eragin diezaiokeen modu seguruan gidatzeko gaitasunari. Artikulu honetan, alergien eta gidatzearen arteko erlazioa aztertuko dugu, baita errepidean segurtasuna bermatzeko har daitezkeen neurriak ere.
Alergien sintomak arinak edo larriak izan daitezke, eta nabarmen eragin diezaiokete gidariaren kontzentratzeko gaitasunari. Hauek dira sintomarik ohikoenak:
– Doministikuak: Bat-batekoak izan daitezke eta baliteke maiz gertatzea. Horrek arreta galtzea eragin diezaioke gidariari, eta kontrola une batez galtzea.
– Azkura begietan: Sintoma horren ondorioz, gidariak begiak igurtz ditzake, eta horrek errepideari ematen zaion arreta desbidera dezake.
– Sudurreko kongestioa: Arnasa hartzeko zailtasunak deserosotasuna eta nekea eragin ditzake, eta gidariaren alerta kaltetu.
– Neke orokorra: Alergiek nekea eragin dezakete, eta horrek arreta- eta erreakzio-gaitasuna murrizten du.
Alergiak tratatzeko erabiltzen diren sendagai askok, batez ere antihistaminikoek, albo-ondorioak izan ditzakete, eta horrek gidatzeari eragin. Garrantzitsua da hau kontuan hartzea:
– Logura: Jakina da lehen belaunaldiko antihistaminikoek, difenhidraminak kasurako, logura eragiten dutela. Oso arriskutsua izan daiteke hori gidatzen ari zarenean, erreflexuak eta erreakzionatzeko ahalmena murrizten baititu.
– Beste albo-ondorio batzuk: Botika batzuek zorabioak, ikusmena lausotzea edo nahasmena eragin ditzakete, eta horiek ere arriskutsu gerta daitezke gidatzerakoan.
Botikak hartu behar izanez gero, komeni da bigarren belaunaldiko antihistaminikoak hartzea, efektu lasaigarri txikiagoa izaten baitute.
Sarritan, inguruneko faktoreek eragiten dituzte alergiak, hala nola polenak, lizunak edo hautsak. Urteko sasoi batzuetan, udaberrian eta udan batez ere, polen-maila handia izan daiteke, eta horrek areagotu ditzake alergia-sintomak. Gainera, hiriguneetan, airearen poluzioak okertu egin dezake egoera, eta gidariak deseroso sentiarazi gidatzean.
Alergiaren bat baduzu eta gidatu behar baduzu, hona hemen zure segurtasuna eta besteena bermatzeko gomendio batzuk:
– Kontrolatu zure sintomak: Mantendu alergiak kontrolpean botika egokiekin, eta, ahal den guztietan, saihestu alergia eragiten duten elementuak.
– Medikuari kontsulta egin: Zure sintomak larriak badira edo botikek nola eragin diezazuketen ziur ez bazaude, funtsezkoa da osasun-profesional batekin hitz egitea.
– Ez gidatu une kritikoetan: Zure sintomak okerragoak badira eguneko une batzuetan edo eguraldi-mota jakin batekin, saiatu une horietan ez gidatzen.
– Garbi eduki ibilgailua: Autoaren barrualdea erregulartasunez garbitzeak alergenoak —hala nola hautsa eta polena— ez pilatzen laguntzen du.
Alergiek eragin nabarmena izan dezakete gidatzeko, sintomek eragindako arreta galtzetik hasi eta botiken albo-ondorioetaraino. Funtsezkoa da nola sentitzen zaren jakitea eta errepidean zure eta gainerakoen segurtasuna bermatzeko beharrezko neurriak hartzea. Zalantzarik izanez gero, jarraitu zure medikuaren gomendioei.